Jak stworzyć ogród przyjazny pszczołom

[Gekon]

''Kiedy pszczoły znikną z powierzchni Ziemi, człowiekowi pozostaną już tylko cztery lata życia.
Skoro nie będzie pszczół, nie będzie też zapylania. Zabraknie więc roślin, potem zwierząt, wreszcie przyjdzie kolej na człowieka.''

Karol Darwin

Ponad 80% roślin jest zapylana przez owady, najczęściej przez te, z rodziny pszczołowatych. W naszej strefie klimatycznej blisko 90% roślin jest owadopylna. Najważniejszą rolę w zapylaniu odgrywa pszczoła miodna - Apis mellifera.

Jak stworzyć ogród przyjazny pszczołom?
Jak mawiał Hipokrates - po pierwsze nie szkodzić. Zamiast używania środków chemicznych, używajmy tych, która dała nam matka natura. Szczególnie ważne jest to przy zwalczaniu wszelkiego rodzaju owadów. Coraz częsciej można spotkać wszechstronne środki owadobójcze, zwalczające np. jednocześnie mszyce, tarczniki i przędziorki. Należy jednak pamiętać, że skoro zabija to je, zabija także wiele innych stworzeń - również tych pożytecznych. Zamiast kupować (nierzadko) drogie specyfiki, zastosujmy tańsze i łagodniejsze metody, których wiele można odnaleźć chociażby na tym forum. Jeśli jednak musimy już użyć środka chemicznego, zróbmy to późnym wieczorem, gdy większość owadów będzie względnie bezpieczna, a pszczoły zakończą swoje loty.
Zamiast kupowania drogich sztucznych nawozów, użyjmy naturalnych - np. obornika.

Jeżeli pierwszy punkt zostanie wypełniony, możemy przejść do drugiego - rośliny kwitnące.
Starajmy się, aby od wiosny do jesieni coś u nas kwitło. Bardzo ważna jest wczesna wiosna. Coraz częsciej w Polsce wiosna jest dużym "boom'em" temperaturowym (po stopnieniu śniegu szybko wzrasta temperatura - tak jak miało to miejsce w tym roku), więc zadbajmy o rośliny, które kwitną najwcześniej - śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis), krokus (Crocus). Następnie kwitną miodunka (Pulmonaria), porzeczka czarna (Ribes nigrum), wiśnia pospolita (Prunus cerasus), a także wierzba (Salix) i klon pospolity (Acer platanoides), które są bardzo ważnym, "pierwszym posiłkiem" pszczół i innych owadów.
W maju kwitną jasnota biała (Lamium album), wiciokrzew pospolity (Lonicera xylosteum), borówki (Vaccinium), a także kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum).
W pełni wiosny kwitną koniczyny (Trifolium), irgi (Cotoneaster), a także jedna z najbardziej pyłko- i miododajnych roślin - facelia błękitna (Phacelia tanacetifolia) - wydajność miodowa to 300kg>/ha a pyłkowa 180kg>/ha, kwitnie ponad miesiąc. W lecie kwitną chabry (Centaurea), trojeść amerykańska (Asclepias syriaca), szczeć pospolita (Dipsacus sylvestris), lebiodka pospolita (Origanum vulgare), ożanka nierównoząbkowa (Teucrium scorodonia), no i lipy (Tilia). Bardzo ważny jest też okres jesienny, gdy pszczoły gromadzą zapasy. Kwitną wtedy nawłocie (Solidago), rdestowiec ostrokończysty (Reynoutria japonica) i mięta długolistna (Mentha longifolia).
Jeśli ktoś posiada duży ogród (działkę itd.) warto utworzyć jak największy "dziki obszar". Wystarczy nie kosić tam trawy, nie przekopywać ziemi - poprostu nic nie robić. Po jakimś czasie wyrosną nam tam typowe rośliny łąkowe, a w opuszczonych norkach np. gryzoni, gniazda założą trzmiele - również wspaniali zapylacze. Taki dziki azyl przyciągnie do naszego ogrodu również wiele gatunków motyli.

Trzecią rzeczą jest utworzenie schronienia pszczołom. Dobrym sposobem na zachęcenie do zamieszkania w ogrodzie dzikich pszczół są wszelkiego rodzaju wiązki słomy, trzciny lub bambusa, związane w pęczki i rozwieszone w różnych miejscach, np. na drzewach, budynkach, czy innych konstrukcjach.

Warto dodatkowo wykonać domek dla trzmieli - najlepiej sprawdza się pomysł opisany tutaj, jednak zwykły prostopadłościan z naturalnego (nie malowanego, lakierowanego itd.) drewna z otworem wywierconym wiertarką też będzie dobry. Te konstrukcje najlepiej jest stawiać w "dzikiej" części naszego ogrodu.

Pszczoły poza nektarem potrzebują też wody. Jeśli nie mamy oczka wodnego z łagodnym brzegiem, dobry będzie plastkiowy pojemnik z mchem, do połowy wypełniony wodą. Ważne, żeby nie stawiać samego pojemnika z wodą, gdyż pszczoły mogą się potopić.

Jeśli ktoś dysponuje jedynie balkonem lub zewnętrznym parapetem, warto wysiać tam rośliny kwitnące. Do tego typu uprawy polecam lawendę, która nie tylko pięknie pachnie ale też zapewnia owadom mnóstwo pożywiania w postaci pyłku.


Artykuł został opracowany przez Tomason, za co mu bardzo dziękuję

Dodatkowe linki:

Hodowla pszczół i trzmieli w naszych ogrodach.

Hodowla trzemieli ziemnych

Budowa gniazda dla Murarki ogrodowej Edytowane 17 Maja 2013 przez Gekon