Bromelie - Brocchinia sp. i Catopsis sp.

[Cephalotus]

Nazwa polska: Brokinia i Katopsis

Nazwa angielska: Carnivorous bromeliad

Nazwa łacińska: Brocchinia reducta, Catospis berteroniana

 

Troszkę historii: Obie bromelie zostały odkryte przez J. H. Schultes?a w 1830 roku. Na początku Katopsis nazwał Tillandsia berteroniana, jednak w 1864 zmienił tamtą nazwę na obecnie stosowaną Catopsis berteroniana. Nazwa Brocchinia reducta pochodzi od imienia włoskiego botanika G. Brocchi. Nazwa Catopsis pochodzi z języka greckiego i oznacza "oglądać". Co ma odnosić się do epifitycznego stylu życia tych roślin, niejako oglądających świat, z pni drzew. Na cechy mięsożerne obu roślin zwrócił dopiero w XX wieku Profesor Thomas Givnisz. W 1974 roku zaczął badać brokinie, a dwa lata później i katopsis. Różnego rodzaju obserwacje i testy prowadziła do 1986, wtedy też wywnioskował, że brokini są dwa gatunki: reducta i hectioides. Catopsis berteroniana nadal pozostała samotnikiem ;-)

 

Występowanie: Brokinia występuje na znacznie węższym terenie niż katopsis. Brokinię można spotkać w południowej części Wenezueli (część Wyżyny Gujańskiej od Gujany do Niziny Orinoko) Wschodniej Kolumbii (południowa część Niziny Orinoko), północno-zachodniej Brazylii (północna część Niziny Amazonki) i południowej Gujanie. Katopsis mianowicie występuje Na terenie całej Niziny Amazonki, na całym terenie Wyżyny Gujańskiej, północno-zachodniej Wenezueli, od północnej Kolumbii aż po stolice Meksyku. Oprócz tego katopsis rośnie jeszcze na Jamajce, Haiti i Puerto Rico.

 

Siedlisko naturalne: Bromelie są epifitami co oznacza, że rosną na innych roślinach ale nie wyrządzając im przy tym żadnej szkody, ani nie pasożytując na nich. Bromelie rosną głównie w koronach drzew przyczepiając się do gałęzi roślin tropikalnych, ale można je znaleźć w górach na wysokości do 3000 m n. p. m..b Są one w pewnym stopniu higrofitami, co oznacza, że mają zdolność pobierania pary wodnej z powietrza. Innymi epifitami i za razem higrofitami zwykle sąsiadującymi z bromeliami mogą być storczyki, które w lasach tropikalnych są wyjątkowo okazałe. Środowisko bromeli tworzy się powoli. Na początku są gołe gałęzie, wraz z deszczem i wiatrem dostają się na nie strzępki traw i piasek. W tym momencie mogą wyrosnąć na gałęziach różnego rodzaju mchy. One będą zatrzymywać znacznie więcej pisku i innych niewielkich rzeczy. Kiedy zbierze się ich odpowiednio wiele, mogą wykiełkować nasionka bromeli i storczyków tworząc barwne podniebne ogrody. Kiedy po raz pierwszy naukowcy je zobaczyli, byli zdumieni różnorodnością gatunków. Ponieważ oprócz roślin w naturalnym środowisku bromeli żyją różnego rodzaju zwierzęta.

 

Wygląd: Wszystkie bromelie posiadają zdolność magazynowania wody. Ich liści w miejscu skąd wyrastają szczelnie do siebie przylegają, co uniemożliwia wodzie wypłynięcie. Liście maja kształt łódkowaty tak, żeby woda z deszczu jak po rynnie, trafiła prosto do zbiornika. Takie naturalne oczka wodne są wylęgarnią wielu larw owadów jak i płazów, które są od nich najczęściej uzależnione. Wracając do naszych gatunków, Brocchinia i Catopsis nie wiele się miedzy sobą różnią. Liście katopsis mają zwykle długość od 30 do 70 cm, brokini zaś dochodzą maksymalnie do 50 cm. Kolejna różnica występująca między tymi gatunkami jest zakończenie liści, u brokini są one łagodnie zaokrąglone z niewielkim dzyndzelkiem na końcu; u katopsis są zaś ostro zakończone. Ostatnia różnica polega na twardości liścia, u Brocchini są one twardsze, dlatego stoją prostu; u Catopsis są one giętkie, dlatego mogą wyginać się do tyłu. Cecha którą posiadają wszystkie bromelie jest woskowe pokrycie liści, co u innych bromeli ma powodować łatwiejsze spływanie wody. U naszych roślinek, ma bardziej mroczne zadanie, łapanie owadów!

 

Łapanie zdobyczy: Łapanie robali w przypadku tych bromeli nie jest wcale skomplikowane. Do wody, która znajduje się na środku rozety liści jak i przy samych liściach roślinka wpuszcza substancje o słodkim zapachu. Trzeba jednak pamiętać, ze roślina nie produkuje nektaru! Kiedy nasza potencjalna ofiara - owad ? już zostanie zwabiona następuje faza druga. Owad ląduje na liściu i chodzi po nim nie wiedząc co go czeka Jak już wcześniej wspomniałem liście są pokryte woskowatą substancją, która powoduje że liście dla owadów stają się bardzo śliskie. W pewnym momencie owad ześlizguje się prosto do zbiorniczka z wodą. Oczywiście śliskie liście uniemożliwiają również wyjście. Ofiara ginie poprzez utopienie. Brocchinia i Catopsis nie posiadają żadnych gruczołów, które produkowałyby enzymy trawienne. W tym, jak u heliamhor, wyręczają je bakterie (destruenci), które rozkładają martwego owada na substancję, które mogą być wchłonięte przez roślinę. W ten sposób roślinki uzupełniają swoja mało wartościowa dietę.

 

 

Hodowla: Hodowla Brocchini i Catopsis jest praktycznie taka sama, wiec opis hodowli będę pisał wspólnie. Wiele osób posiada różnego rodzaju bromelie i wie, że zwykle nie są one wymagające. Te dwa gatunki są troszkę bardziej delikatne i wymagające. Największą trudność może sprawiać ich długie oświetlanie. Roślinki pod katem trudności hodowli oceniam na 2 w skali od 1 do 6.

Oświetlenie: Jak już wcześniej pisałem Brocchinia i Catopsis zwykle rosną na w koronach drzew w lasach tropikalnych. Ten fakt sprawia, że maja one dostęp do mocnego światła słonecznego przez praktycznie cały dzień. Dlatego nasze bromelie, jeśli można, należy wystawiać na działanie słońca jak najdłużej, a następnie doświetlać je pod silna żarówką tak, żeby słońca miały 11-13 godzin dziennie.

 

Przesadzanie: Roślinki nie potrzebują częstego przesadzania, gdyż rosną one na niewielkiej ilości podłoża. Jednak czasami przesadzanie jest konieczne, należy roślinkę przesadzić wówczas kiedy pH nieodpowiednie.

 

Podłoże: Podłoże na którym nasze obie roślinki powinny dobrze rosnąć jest mieszanka to kwaśny torf : perlit : piasek : wermikulit w proporcjach 6:2:1:1. Wermikulit jest minerałem bardzo podobnym do łupek miki lub biotytu, ale trudno go dostać. Dlatego można zamiast niego dać kawałki skały wulkanicznej. Jest jeszcze jedno zalecane podłoże, ale w trochę innych proporcjach: kwaśny torf : piasek : perlit lub lawa wulkaniczna w proporcjach 2:1:1. Jak już chyba zdążyliście zaważyć każde z tych podłożu jest dobrze przepuszczalne dla powietrza, co jest ważne. Optymalne wymiary doniczki powinny być ok. 20 cm średnicy i wysokość też ok. 20 cm. Doniczki mogą być gliniane lub plastikowe, w obu przypadkach roślinki rosną dobrze.

 

Podlewanie, wilgotność powietrza: Podlewanie jest bardzo łatwe, należy nalać wodę z góry na roślinkę, tak, żeby woda pozostawała między liśćmi. Woda powinna być deszczowa (jeżeli nie mieszkamy na terenie silnie uprzemysłowionym), albo destylowana. Co do podłoża t należy utrzymywać je ciągle wilgotne, ale nie mokre też podlewając z góry. Wilgotność powietrza powinna być od 60 do 80%. Z tego powodu roślinkę powinniśmy hodować w terrarium. Swoją Brocchinie trzymam na parapecie gdzie jest ok. 50% wilgotność. Pilnuje, żeby podłoże w jej doniczce było stale wilgotne i rośnie bardzo ładnie. Trzeba uważać, żeby wilgotność powietrza nie dochodziła do 90%, ponieważ bez dobrej cyrkulacji powietrza jej liście zaczną gnić. Bromelie wręcz uwielbiają być pryskane, dlatego można to czynić kilka razy dziennie (zalecam szczególnie tym osobom, które trzymają je na parapecie).

 

Temperatura: Zważając na fakt, iż roślinki rosną w strefie miedzy zwrotnikowej należy im zapewnić wysoka temperaturę. Latem powinna ona być w granicach 18-30*C, a zimą trochę niższa 15-20*C.

 

Nawożenie: Jak w przypadku innych roślin mięsożernych Brocchinia i Catopsis same urozmaicają sobie dietę łapiąc owady. Jeżeli ktoś już się uprze i będzie chciał je nawozić to należy zastosować bardzo rozcieńczony nawóz. Taką przygotowaną miksturę wlewamy do liści. Ja jednak nie popieram żadnego nawożenia roślin o charakterze owadożernym, gdyż są one bardzo wrażliwe na nadmiar soli mineralnych.

 

Rozmnażanie: Tym nie powinniśmy się za bardzo martwić, gdyż nasza roślinka rozmnaża się sama, poprzez odrosty od korzeni. Kiedy nasza młoda szczepka będzie posiadać już ok. 5 liści, wówczas możemy ją oddzielić od rośliny macierzystej. Młodą Brocchinie lub Catospis wsadzamy do osobnej doniczki z taką samą mieszanką jak dla rośliony dorosłej i hodujemy w takich samych warunkach.