Skocz do zawartości

Cephalotus

Administrator
  • Liczba zawartości

    4082
  • Rejestracja

  • Ostatnia wizyta

Zawartość dodana przez Cephalotus

  1. Cephalotus

    Wysokość

    Mieszańców na pewno jest całe mnóstwo, tylko w Polsce tylko część z nich jest dostępna. Trzeba patrzyć na rośliny mateczne mieszańców. Jeżeli w któregoś wchodzi S. purpurea, to jest wielce prawdopodobne, że do 30 cm będą dochodzić. To samo tyczy się jak będzie S. psittacina. Zasadniczo S. rubra ssp. jonesii jest bodajże z tych niższych. Inne S. rubra też chyba aż do 60 cm nie dochodzą. Poza tym, zwykła S. minor raczej nie dochodzi do 60 cm, ten Okefenoke już bardziej.
  2. Aktualizacja. W zeszłym roku kapturnice wyglądały żałośnie. Tak tragicznie, że rozważałem ich likwidację, bo aż żal było na nie patrzeć. Myślałem, że to wina zbyt małej ilości światła i zapewne poniekąd taka była przyczyna. Natomiast, jak już się solidnie ukorzeniły, to rosną fantastycznie, a S. oreophila to już zupełnie szaleje na całego. Jedynie dwa podgatunki S. rubra rosną kiepsko, poza tym do wszystkich pozostałych nie mogę mieć zastrzeżeń. Czekam jeszcze tylko aż odpowiednie gatunki się wybarwią stosownie do swojej charakterystyki. Podobnie jak na drugim torfowisku mojego autorstwa, tłustosze rodzime źle rosną na silnie torfowej mieszance, która jest stale silnie wilgotna. Jedynie P. grandiflora rośnie bardzo dobrze. Przeniesiona od kuzynki Darlingtonia, bez rozdrapywania przez koty, widać, że rośnie dobrze, choć bardzo powoli. Zapewne jest to wina bardzo niedużych ilości słońca, w stosunku do tego co ten gatunek wymaga. Natomiast w mchu torfowcu i ze stałym dostępem do wilgoci jest w pełni mrozoodporna. Różowy kwiatek to Eleorchis japonica. Nie wiedziałem, że może mieć dwa kwiatki na pędzie, nawet na zdjęciach w internecie ma po jednym. Zeszłoroczny Calopogon tuberosus ma chyba za ciemno, albo wysilił się kwitnieniem i owocowaniem w zeszłym roku. Nie mniej przeniosę go w bardziej nasłonecznione miejsce. D. filiformis i D. intermedia x filiformis rosną kiepsko, bo na pewno mają za mało słońca. U. dichotoma żyje, ale ledwo zipie, zapewne brak pokrywy śnieżnej tak na niego wpłynął. D. binata żyje i ma się bardzo dobrze, ale zdecydowanie prosi się o więcej słońca, którego nie mogę jej dać. Wełnianeczka alpejska rośnie super, ale ma trochę za mało światła, więc jest wybujała. Jednak wymaga trochę torfowca na powierzchni i nie tak mokrego podłoża, ale wygląda czadowo. Muchołówka rośnie doskonale po tym jak trafiła w najbardziej nasłoneczniony punkt. To co widać, odbiło od zera, bo na zimę praktycznie nic na powierzchni się nie ostało. Gdyby mieć odpowiednio wyprażone miejsce w ogrodzie, to można mieć na prawdę odjechane torfowisko z mnóstwem roślin owadożernych jak i im toważyszących. Teraz kilka zdjęć: Eleorchis japonica S. flava var. rubricorpora - powolutku się wybarwia, oby osiągnęła swoją typową barwę... Między innymi S. Adrian Slack z typowym dla siebie dzbanem, ale jeszcze słabo wybarwiony
  3. Mała aktualizacja. Jeżeli chodzi o część wapienną, to niestety chyba ze względu na silnie torfowe pochodzenie mieszanki, tłustosze rodzime niezbyt się tam dobrze czują, jedynie P. grandiflora rośnie stosunkowo dobrze. Tam gdzie była Darlingronia californica, czyli rozwidlenie gałęzi, niestety nie udało się, bo KOTY regularnie wygrzebywały torfowiec. Nie mam pojęcia co je tam ciągnęło, ale nie raz było widziane, jak grzebią w tym torfowcu, więc musiał zostać zdjęty. D. binata choć mocno uszczuplona przetrwała zimę bez torfowca na wierzchu, ale wydaje mi się, że musi mieć dobrze schowany stożek wzrostu, bo u mnie ma się lepiej, jak przysypana żwirkiem. Także jest mrozoodporna, pod warunkiem, że mam chroniony stożek wzrostu. Kapturnice jak się już zadomowiły tak sobie radzą. Jedynie S. psittacina wypadła, podejrzewam, że jednak torfowiec ją chroni i nie powinna rosnąć na gołym podłożu, albo miała za sucho (w co mi trudno uwierzyć. S. purpurea zdecydowanie mogłaby mieć wilgotniej, jak również zapewne ceni sobie obecność torfowca i jego brak raczej za dobrze na nią nie wpływa. Choć ma więcej światła jak u mnie, nie kwitnie. Ponieważ mocno się ukorzeniła, nie bardzo mogę jej przesadzić bez większej rozruby. S. minor - dobrze zniosła zimę, ale szału nie ma. S. flava i S. leucophylla bardzo dobrze zniosły zimę i jak widać, szaleją na całego. Ponieważ jest jeszcze sporo miejsca, planuję dosadzić z 5-6 gatunków i mieszańców, żeby bardziej kolorowo to wyglądało. D. intermedia x filiformis praktycznie w całości padła, u mnie również. Wychodzi na to, że ona musi mieć zdecydowanie bardziej morko. D. filiformis tak 2/3 przeżyło. Wydaje mi się, że moja donica, z której pochodzą, ma inne warunki jak torfowicko, dlatego będę siał mnóstwo nasion z nadzieją, że wyselekcjonuję soobniki bardzie przystosowane do torfowiskowych warunków. Na różowo kwitnie Pogonia ophioglossoides. Powoli się rozrasta, ma się doskonale. Muchołówki bardzo dobrze zniosły zimę na zewnątrz, ale straciły wszystkie części nadziemne a to jest odbicie od praktycznie zera. U. monanthos żyje, ale czuję, że mógłby mieć więcej wilgoci, coś tam sobie nawet kwitnie. Tyle z ogólnego podsumowania, teraz dwa zdjątka. Widzę, że muszę linię dzielącą różne podłoża przyciąć, aby schować...
  4. Cephalotus

    Karłowate listki

    Nie wszystkie liście jakie produkuje roślina muszą być duże i dorodne. Część może być maleńka i zdegenerowana, to normalne. Szczególnie, jeżeli roślina produkuje nowy stożek wzrostu, wówczas takie liście są mu wręcz przypisane (jeżeli chodzi o Kapturnice, to na pewno).
  5. Cephalotus

    Ptaah

    Jak ja Ci dziękuję za zdjęcie D. hamiltonii! Czyli ona lubi chyba dużo wody... Muszę doprowadzić ją do kwitnienia, bo ona ma bajeranckie kwiatki.
  6. Szczególnie ostatni z pomarańczowym kwiatkiem.
  7. To jest D. spatulata, ale nie dojdziemy jaka, bo tych lokantów jest dużo, część z nich podobna do siebie. Ja kiedyś taką miałem i była o białych kwiatkach akurat, ale Twoja może mieć mp. różowe, także poza D. spatulata nic więcej nie zdziałamy w temacie.
  8. Opis ogólny i charakterystyka żenlisei: KLIKNIJ TUTAJ. Opisy poszczególnych gatunków, podgatunków i form. Opisy zostały podzielone na dwie części ze względu na ich obszerność. W tym temacie znajdziecie opisy następujących gatunków: - Genlisea nigrocaulis - Genlisea oligophylla (N) - Genlisea oxycentron - Genlisea pallida (N) - Genlisea pulchella - Genlisea pygmaea - Genlisea repens - Genlisea roraimensis - Genlisea sanariapoana (N) - Genlisea stapfii (N) - Genlisea subglabra - Genlisea tuberosa (N) - Genlisea uncinata - Genlisea violacea Odnośnik do gatunków G. africana - G. nebulicola: KLIKNIJ TUTAJ. WSTĘP Poniżej znajduje się krótka charakterystyka wszystkich gatunków, a po części i charakterystyka niektórych lokantów. Wszystkie poniższe informacje odnośnie hodowli dalej zawarte, pochodzą z doświadczeń własnych. Jedynie część opisowa ekosystemów pochodzi z wolnego tłumaczenia fragmentów książki Genlisea Monograph autorstwa Andreas'a Fleishmann'a. Będą one zawierały w skrócie opis warunków siedliskowych, wymagania, specyficzne cechy danego gatunku, ewentualnie podgatunku lub formy. W przypadku gatunków odmiennych lub bardzo rzadkich, owa odmienność będzie sprecyzowana oraz będzie podana skuteczna metoda hodowli. Gatunki nieobecne lub praktycznie niedostępne w hodowli, będą odpowiednio oznakowane przy nazwie. Hodowla części szczegółowej uwzględnia te same kategorie co część zbiorcza, jednak odnosi się do nich bardziej szczegółowo, jak również w przypadku do poszczególnych lokantów, gdzie różnica w wymaganiach może być nawet znaczna. Należy zastosować mieszankę standardową: torf : piasek o granulacji 1-3 mm (najlepiej z przewagą frakcji grubszej) w proporcjach bardziej na korzyść 1:2, jak 1:1. Legenda: O! - gatunek o istotnej odmienności w stosunku do pozostałych. (N) - gatunek nieobecny lub niedostępny w hodowli - wilgotności: Pw - płytka woda, do 0,5cm ponad poziomem podłoża. M - mokro, poziom wody przy powierzchni podłoża, ok. 4-7 cm przy 7 cm doniczce. W - wilgotno, poziom wody znacznie poniżej poziomu podłoża (ok. 2-3 cm przy 7 cm doniczce) - temperatury: Tch - chłodna (noc: 10-15*C, dzień: 20-25*C) Tu - umiarkowanie ciepła (15-30*C, bez znacznych różnic między dniem, a nocą w ciągu lata, z ewentualnymi różnicami w okresie zimowym) Tg - gorąca (20-35*C, bez istotnych różnic między dniem i nocą w skali całego roku). - oświetlenia: S - pełne słońce lub silne oświetlenie rzędu 100-140W, a nawet więcej, Pc - półcień lub oświetlenie rzędu 60-100W. ST: stopień trudności w skali: 1 - bardzo łatwy 2 - łatwy 3 - umiarkowanie łatwy 4 - umiarkowanie trudny 5 - trudny 6 - ekstremalnie trudny GATUNKI Genlisea nigrocaulis - (ST:2-3) gatunek często błędnie oferowany pod nazwą G. pygmaea. Nazwa pochodzi od ciemnego, a czasem, wręcz czarnego ubarwienia pędu kwiatowego. Jest rośliną wieloletnią, występującą w Brazylii, Gujanie i Wenezueli. Co ciekawe, populacje Brazylijskie oddalone są od pozostałych o ok. 2500km. Występuje zarówno na znacznych wysokościach na Mt. Roraima do 2700m n.p.m, a populacje nizinne na 390-1300m n.p.m. W środowisku naturalnym zasiedla podłoża piaszczyste w wilgotnych zagłębieniach terenu, oczkach wodnych, okolic cieków wodnych lub w podłożu torfowym nagromadzonym na litej skale, ciągle przesiąkniętym wodą. Rzadko kiedy rośnie pod płytką taflą wody i głównie dotyczy to form górskich. Na najwyższych wysokościach często sąsiaduje z G. roraima i G. repens. W Wenezueli na sawannie, można ją spotkać razem z G. pulchella, natomiast na stanowiskach w Brazylii towarzyszą jej G. pygmaea, G. filiformis i G. repens. Hodowla: [W, S-Pc, Tg-Tch, O!] w hodowli można spotkać zarówno lokanty nizinne jak i górskie, stąd też warunki w jakich należy je hodować będą nieco odmienne. Do wszystkich należy zastosować podłoże podstawowe. Forma nizinna (ST:2), najczęściej oferowana bez lokalizacji jest jedną z najłatwiejszych w hodowli i stosunkowo tolerancyjna pod kątem intensywności oświetlenia. Preferuje temperatury umiarkowanie ciepłe do gorących, bez znacznych różnic między dniem i nocą, nawet przez cały rok. Zakwitnie przy słabym oświetleniu rzędu 60W i umiarkowanej wilgotności powietrza. Nie jest również wybredna pod kątem poziomu wody i zadowoli się zarówno mokrym, jak i umiarkowanie wilgotnym podłożem. Pęd kwiatowy posiada od 1-4 kwiatów i jest zielony, oraz skąpo owłosiony, czasami jedynie w szczytowej części. Kwiaty przy poszczególnym kwitnieniu mogą się znacząco różnic wyglądem. Zawiązuje nasiona bardzo rzadko i jedynie przy intensywnym oświetleniu oraz wysokiej wilgotności powietrza. Zapylenie wspomagane, nie zwiększa szansy na otrzymanie nasion. - G. sp. Duida - (ST:3) oferowana pod tą nazwą żenlisea jest nizinną formą G. nigrocaulis. Choć Cerro Duida osiąga wysokość 1300-1400m n.p.m, jest to zbyt mała wysokość w tym rejonie, żeby panowały tam warunki bardziej o charakterze górskim. Jest to bardzo mały, jeden z najwolniej rosnących lokantów żenlisei. Do prawidłowego wzrostu wymaga temperatur umiarkowanie ciepłych do gorących i przede wszystkim bardzo dużych ilości oświetlenia. - G. nigrocaulis 'Tepui' - (ST:3) jest typowo wysokogórskiego pochodzenia, najprawdopodobniej z Mt. Roraimy bądź jej okolic. Ten gatunek wymaga typowo górskich warunków i chłodnej temperatury oraz stale wysokiej wilgotności podłoża i powietrza. Bardzo dobrze radzi sobie również w temperaturze umiarkowanie ciepłej, w której rośnie nawet szybciej, jednak w dalszym ciągu jest to jeden z najwolniej rosnących lokantów żenlisei. Do zakwitnięcia wymaga jednak nieco niższych temperatur oraz intensywnego oświetlenia, stąd też trzymając ją w ciepłym terrarium, możemy się spodziewać kwitnienia raczej w okresie zimowym, ale tylko jeżeli zbędziemy zapewniać nocne spadki temperatury. UWAGA! Jest małą formą, stąd też jest bardzo podatna na zjedzenie przez lawy ziemiórek, szczególnie, jeżeli została świeżo przesadzona i nie ma dla nich innego źródła pożywienia. Rozmnażanie: wszystkie lokanty bardzo dobrze rozmnażają się przede wszystkim z sadzonek liściowych, nawet te, których liście mają średnicę rzędu 2-3mm. Sadzonkom liściowym należy zapewnić bardziej umiarkowane i stabilne temperatury i silne oświetlenie. Rozmnażanie z pułapek jest trudne, mi w zasadzie się nie udało. Dorodne osobniki, przede wszystkim formy ?Tepui? można z powodzeniem dzielić. Wysiew nasion nie jest mi znany, ze względu na ich brak, ale nie powinien odbiegać od typowego siewu innych gatunków. G. nigrocaulis forma nizinna ------------------------------- Genlisea oligophylla (N) - obecnie nie znajduje się w hodowli. Jest rośliną wieloletnią, ściśle spokrewnioną z G. uncinata i podobnie jak ona posiada nieliczne liście (zwykle 2-4, a w czasie kwitnienia nawet 0-1), oraz gruby, sukulentowaty pęd kwiatowy, który jest dla tych dwóch gatunków charakterystyczny. Jest endemitem brazylijskim występujących na dwóch odrębnych stanowiskach na Serra do Grao Mogol i Serra do Cipo. Czasem mylnie oferowana jako G. sp. 'Serra do Cipo', która tak naprawdę jest G. violacea o bladoróżowych kwiatach. Rośnie na wysokościach 1200-1500m n.p.m. Zasiedla podłoża piaszczyste lub piaszczysto torfowe w miejscach stale wilgotnych, ale dobrze zdrenowanych. Nigdy nie znajduje się pod wodą i rzadko kiedy ma mokre warunki. ------------------------------- Genlisea oxycentron - (ST:2) w środowisku naturalnym roślina jednoroczna, w hodowli bardziej monokarpiczna, czyli kwitnie raz w życiu. Jest prawdopodobnie najmniejszym gatunkiem w rodzaju. Jest gatunkiem typowo nizinnym, występującym na wysokościach 0-50m n.p.m. jedynie pojedyncze stanowiska można znaleźć na wysokościach 500m n.p.m. W środowisku naturalnym rośnie na podłożach piaszczystych, rzadko kiedy na kobiercach mchów lub pływających matach z glonów. Jej ekosystemy są najczęściej okresowe, cieki, oczka wodne, które potrafią całkowicie wyschnąć w porze suchej. Czasami bywa mylona z G. repens lub G. nigrocaulis (obie z natury są bylinami), które mogą występować w jej otoczeniu. Od G. repens różni ją wyjątkowo silnie orzęsiony pęd kwiatowy, w stosunku do całkowicie gołego u G. repens. G. nigrocaulis może i posiada włoski na pędzie, jednak ma ich znacznie mniej, a dodatkowo zarówno G. repens jak i G. nigrocaulis mają znacznie większe wymiary rozet, jak i samych kwiatów. - G. sp. Vigia - pod taką nazwą dostępny jest ten gatunek w hodowli. Hodowla: [M-W, S, Tg] podłoże standardowe. Jako gatunek typowo nizinny jest wyjątkowo ciepłolubny i światłolubny. Najlepiej rośnie w temperaturach gorących, aczkolwiek powinna dać radę również w umiarkowanie ciepłych. Preferuje podłoże stale wilgotne, okresowo nawet mokre czy krótkotrwałe zalanie. Jest stosunkowo tolerancyjny pod kątem wilgotności powietrza, jednak najlepiej, aby było ono na wysokim poziomie. Rozmnażanie: roślina zawiązuje nasiona bez jakiejkolwiek pomocy i choć ich nie wysiewałem, to nie powinno to stanowić żadnego problemu. Rozmnażać wegetatywnie można z liści, które choć małe, w dużym procencie wytworzą nowe rośliny, zwykle po jednej na liść. Sadzonki preferują bardziej umiarkowane temperatury i nie udały mi się jedynie raz, kiedy zostały pobrane od osobników kwitnących. Nie znam skuteczności sadzonek z pułapek, ale ze względu na niewielkie rozmiary i dużą ilość liści, tę metodę raczej bym odradzał. Sadzonki można robić z roślin, które nie kwitną, gdyż z osobników kwitnących nie udadzą się w ogóle. ------------------------------- Genlisea pallida (N) - obecnie nie znajduje się w hodowli. Od jej odkrycia i opisania, w 1937r. obserwowana ponownie tylko raz w 1952r. Powodem takiego stanu, jest zaminowanie terenów jej występowania, toteż nikt nie odważy się badać jej ekosystemów. Po części ma to pozytywny skutek dla przyrody, która w tych miejscach jest nietknięta. Gatunek stricte spokrewniony z G. glandulosissima, od której odróżniają ją większe kwiaty o kremowym ubarwieniu, podczas gdy G. glandulossisima ma je w odcieniach różu. Choć mogłoby się wydawać, że jest to jedynie forma G. glandulossisima, to oba gatunki nie występują w swoim sąsiedztwie, a tereny ich występowania są rozdzielone. Jej ekosystemem są stale wilgotne podłoża torfowe w obrębie małych oczek lub zagłębień terenu. Rozeta liściowa przez większą część roku znajduje się pod wodą. ------------------------------- Genlisea pulchella - (ST:2) roślina wieloletnia. Czasami błędnie oferowana pod nazwą G. repens, dostępna również jako G. sp. Gran Sabana. Występuje na wysokościach 300-1200m n.p.m. Rośnie na podłożach piaszczystych w okolicach oczek wodnych lub źródlisk. Jest blisko spokrewniona z G. repens, z którą czasem rośnie w bliskim sąsiedztwie. Cechy wspólne dla tych gatunków, to całkowicie nagie pędy kwiatowe, które odróżniają je od innych gatunków o żółtych kwiatach. Cechą różniące te dwa gatunki są pędy kwiatowe, które u G. pulchella potrafią się rozgałęzić w wielu miejscach. Na takim rozwidlonym pędzie może znajdować się jeden lub dwa kwiaty, co sprawia, czasem wrażenie, jakby ogonek kwiatowy (część łącząca kwiat z pędem kwiatowym) był nadzwyczajnie długi. Ta cecha, choć bardzo jaskrawa i łatwa do zauważenia, nie jest cechą odróżniającą w jednoznaczny sposób te dwa gatunki. Jest nią orientacja kwiatów i torebek nasiennych do ogonka kwiatowego. W przypadku G. pulchella skierowane są one poziomo, ewentualnie lekko skośnie do góry. Podczas gdy u G. repens kierują się one pionowo do góry, co jest bardzo wyraźnie widoczne w przypadku torebek nasiennych. W ten sposób z całą pewnością można rozróżnić te dwa gatunki, jednak mając je obok siebie, różnic można znaleźć znacznie więcej. Cecha ta może być zaburzona w warunkach terrarium i sztucznego oświetlenia, a jest wyraźna przy hodowli na słońcu. Wspólną cechą dla obu gatunków jest tworzenie pełzającej po podłożu łodygi, choć nazwa ?repens? ? pełzać, zarezerwowana jest dla jednego gatunku. Hodowla: [M-W, S-Pc, Tg-Tu] podłoże standardowe. Jest gatunkiem bardzo tolerancyjnym i jednym z najłatwiejszych w hodowli, a do tego chętnie kwitnie. Jako typowy gatunek nizinny preferuje warunki gorące, stale mokre podłoże i warunki silnego oświetlenia, jednak równie dobrze poradzi sobie w warunkach umiarkowanie ciepłych i oświetleniu mocy 60W z odległości ok. 30-35 cm. Jednak w takich warunkach choć zakwitnie, to rzadko kiedy zawiąże nasiona, do czego zapewne potrzebuje większych ilości światła. Dobrze porośnie w warunkach parapetowych, ale jeżeli nie będzie miała wystarczająco ciepło, nie zakwitnie, choć będzie dobrze się rozrastać. Rozmnażanie: nasiona kiełkują bez żadnych trudności w warunkach jak dla dorosłego osobnika. Rozmnażać można również przez podział, co praktycznie czyni sama, pełzając po podłożu, a czasami nawet i dzieląc się. Można również samemu rozciąć na pół dłuższe i dorodniejsze osobniki. Doskonale rozmnaża się z sadzonek liściowych, które udają się prawie w 100%, tworząc po średnio 1-2 roślinach. Rozmnażanie z pułapek nie jest mi znane i prawdopodobnie będzie mało efektywne, ze względu na ich wąską średnicę. ------------------------------- Genlisea pygmaea (ST:2) - roślina najczęściej jednoroczna w środowisku naturalnym, wieloletnia w hodowli. Najczęściej oferowana jest pod błędną nazwą G. filiformis albo G. sp. pallida. Różnice między nią, a mylonym gatunkiem: patrz G. filiformis. G. pygmaea ma dwa główne tereny występowania w Brazylii i Wenezueli (oraz niewielkim przyległym terenie Kolumbii), które są od siebie oddalone o ponad 2500 km. Jest gatunkiem typowo nizinnym, występując na wysokościach 200-1200m n.p.m. Rośnie na podłożach piaszczystych, okresowo wilgotnych, stąd jednoroczny charakter w środowisku naturalnym. Czasami w bliskim sąsiedztwie występują również G. nigrocaulis, G. violacea (wówczas mają charakter roślin jednorocznych) i G. repens. Hodowla: [W, Pc, Tu -Tg] podłoże podstawowe. Jest jednym z najłatwiejszych gatunków w hodowli. Jest gatunkiem wyjątkowo ciepłolubnym, znoszącym nawet tak ekstremalne warunki jak 42*C ? temperatura wody i podłoża. Choć rośnie często na otwartych terenach, to jej rozety liściowe są przysypane piaskiem, stąd też nie wymaga tak dużych ilości światła, jakby się mogło wydawać. Będzie regularnie kwitła i zawiązywała nasiona (cały rok) już przy oświetleniu rzędu 60W z odległości 30-35cm. Źle rośnie w warunkach parapetowych, pełnego słońca czy dużej amplitudy temperatur. Rozmnażanie: stosunkowo dobrze rozmnaża się z nasion, których wytwarza bardzo duże ilości zważywszy na fakt, że kwitnie i owocuje prawie cały czas. Problem stwarza skiełkowanie nasion, które mogą tego nie uczyć przez rok, a nawet dłużej. Jest to zapewne mechanizm obronny gatunku, który rośnie w niestabilnym ekosystemie, który okresowo wysycha. Jednak pozostawione dość długo w warunkach jak dla dorosłych osobników, będą stopniowo kiełkowały. Prawdopodobnie w celu zniesienia spoczynku nasion, należałoby poddać je ciepłej i suchej stratyfikacji, czyli poddać działaniu wysokich temperatur (zapewne wyższych jak 40*C) przez pewien czas (ok. 4 tyg.?), a następnie obniżyć je i zapewnić dostęp do wilgoci. Metoda nie była testowana, gdyż gatunek można doskonale rozmnażać w sposób wegetatywny. Bardzo łatwo sadzonkuje się z liści, których ogonki warto lekko zagłębić w podłożu tak, aby wystawała jedynie blaszka liściowa. Skuteczność tego rodzaju sadzonek jest bliska 100%, a wytworzy się z nich jedna roślina. Nie proponuję rozmnażania z pułapek ze względu na ich cienkie rozmiary. G. pygmaea ------------------------------- Genlise repens - (ST:2-3) roślina wieloletnia, występująca na wysokościach 320-2700m n.p.m. (szczyt Mt. Roraimy). W środowisku naturalnym rośnie na podłożach piaszczystych i torfowych w rejonach cieków wodnych, źródliskach, wilgotnych zagłębień terenu czy oczkach wodnych. Rośnie okresowo lub stale pod płytką taflą wody. Jest ściśle spokrewniona z G. pulchella. Różnice między tymi gatunkami, patrz: G. pulchella. W niektórych lokacjach może występować razem z G. nigrocaulis i posiadać praktycznie identyczne w kształcie i ubarwieniu kwiaty. Od G. nigrocaulis można ją odróżnić po tym, że ma całkowicie pozbawione włosków pędy kwiatowe. Choć liście obu gatunków również są dość odmienne w kształcie, to właściwe obecność lub brak włosków na pędzie jest tą cechą dającą je odróżnić na pewno. Hodowla: [W, S, Tg-Tch, O!] podłoże standardowe. Ze względu na to, iż ten gatunek występuje od nizin, poprzez wyżyny aż po same szczyty górskie, niemożliwe jest hodowanie wszystkich jego lokacji w jednakowych warunkach. Niestety, większość dostępnych w hodowli G. repens nie posiada lokalizacji, dlatego wskazanym jest, aby hodować je w warunkach umiarkowanej temperatury. Często okazy oferowane jako G. roraimensis ?Roraima?, okazują się być właśnie G. repens z tej, wysokogórskiej lokalizacji i powinny być hodowane w warunkach chłodnych. Rozmnażanie: nasiona kiełkują bez żadnych trudności w warunkach jak dla dorosłego osobnika. Rozmnażać można również przez podział, co praktycznie czyni sama, pełzając po podłożu, a czasami nawet i dzieląc się. Można również samemu rozciąć na pół dłuższe i dorodniejsze osobniki. Doskonale rozmnaża się z sadzonek liściowych, które udają się prawie w 100%, tworząc po średnio 1-2 roślinach. Rozmnażanie z pułapek nie jest mi znane i prawdopodobnie będzie mało efektywne, ze względu na ich wąską średnicę. G. repens ------------------------------- Genlisea roraimensis - (ST: 3-4) roślina wieloletnia, o grubych, sukuletnowatych liściach, co jest dla niej bardzo charakterystyczne. Jest gatunkiem typowo wysokogórskim występując na wysokościach 1600-2800m n.p.m. Rośnie na podłożu piaszczystym, skalistym lub na torfach osadzonych na skałach w okolicy cieków wodnych, wilgotnych szczelinach skał bądź mokrych zagłębieniach terenu i oczkach wodnych. Rzadko kiedy rośnie pod wodą. Czasem występuje razem z G. repens i G. nigrocaulis, od których bardzo łatwo ją odróżnić po charakterystycznych liściach. Hodowla: [W-M, S, Tch] podłoże standardowe, ewentualnie czysty torf. Jako gatunek typowo wysokogórski preferuje niższe temperatury. Wymaga stale wilgotnego lub wręcz mokrego podłoże z wodą blisko poziomu podłoża. Wilgotność powietrza może być rzędu 60-70%, jednak najlepiej, aby była blisko 100%. Wymaga znacznych ilości oświetlenia. Rozmnażanie: ten gatunek udało mi się rozmnożyć wyłącznie przez podział dużych osobników, dzieląc rozety na 2-3 mniejsze części. Nie udały mi się żadne sadzonki liściowe ani pułapkowe, które niezależnie od zastosowanych warunków po pewnym czasie po prostu rozpadały się. Wysiew nasion nie jest mi znany, aczkolwiek znane mi jest jedno doniesienie, gdzie skiełkowały w ogromnej ilość w warunkach odpowiednich jak dla osobnika dorosłego, w których również się zawiązały. - G. roraimensis 'Cerro Huachamacari' - (ST:3), jest najłatwiejszym i najbardziej tolerancyjnym lokantem z obecnie dostępnych. Znosi bardzo dobrze wilgotność powietrza na poziomie 60-70%. Jest w stanie bardzo dobrze rosnąć w warunkach umiarkowanie ciepłych, jeżeli na wierzchnie 0,5 cm nasypiemy drobnego żwirku średnicy 2-3 mm. Będzie on chronił podłoże przed nagrzewaniem się z wierzchu w ciągu dnia od oświetlenia. Dodatkowo lokant ten zakwitnie w takich warunkach, nawet przy oświetleniu na poziomie 60W z odległości ok. 30 cm, jednak wyłącznie wtedy, jeżeli w okresie zimowym, temperatury nocą będą spadać do 13-15*C. Niestety w tych warunkach nie zawiązuje nasion, do czego zapewne wymaga większej ilości światła, wyższej wilgotności w powietrzu i niższych temperatur. - G. roraimensis 'Cerro Marahuaka' - (ST:4) jest bardzo wolno rosnącym lokantem o wymaganiach typowo wysokogórskich. Bardzo źle znosi temperatury umiarkowane stąd jest polecany wyłącznie do terrariów wysokogórskich. - G. roraimensis 'Roraima' - (ST:4) bardzo często pod tą nazwą oferowane są G. repens, które od razu można odróżnić po płaskich, cienkich liściach, w przeciwieństwie do łyżkowato zagłębionych i grubych u G. roraimensis. Jest gatunkiem o wymaganiach typowo wysokogórskich i nadaje się wyłącznie do terrariów z takimi warunkami. ------------------------------- Genlisea sanariapoana (N) - gatunek obecnie nie znajduje się w hodowli. Jest rośliną wieloletnią i jest gatunkiem typowo nizinnym, występując na wysokościach 80-600m n.p.m. Rośnie na podłożach piaszczystych, najczęściej na brzegach rzek, w starorzeczach, rzadziej oczkach wodnych lub podłożach torfowych wytworzonych na skałach granitowych, po których stale sączy się woda. Najczęściej stale znajduje się pod cienką warstwą wody, a w okresie pory mokrej, na głębokości 2-3cm. Warunkiem występowania tego gatunku na danym terenie, jest stałe źródło wody, gdyż liście tego gatunku są bardzo cienkie i delikatne, i nie przetrwają ponad powierzchnią wody. Posiada jedne z największych kwiatów w rodzaju. Jest blisko spokrewniona z G. guianensis, która ma większe liście, częściej rośnie na większych głębokościach, ma mniejsze kwiaty oraz znacznie szerszy zakres występowania. Dodatkowo nie występują razem w środowisku naturalnym, choć pojedyncze populacje są niezbyt od siebie oddalone. Poza barwą kwiatu: różowawą u G. sanariopoana i niebieskawo-fioletową u G. guianensis, G. sanariapoana ma wyraźnie większe kwiaty, o słabo powcinanej wardze dolnej oraz znacznie krótsze liście. ------------------------------- Genlisea stapfii (N) - jest rośliną jednoroczną i z uzyskanych informacji od hodowców, również w hodowli jest jednoroczna, stąd też niemożność uzyskania nasion z posiadanych osobników powoduje utratę gatunku w hodowli. Jest ściśle spokrewniona z G. barthlottii, od której można ją bardzo łatwo odróżnić po bardzo długiej ostrodze, wystającej daleko poza wargę dolną, która jest zasłonięta u G. barthlottii. Jest gatunkiem typowo nizinnym występując na wysokościach 100-1100m n.p.m. Rośnie na podłożach piaszczystych, na skałach laterotowych lub na glebach wytworzonych z tych skał, w okresowo wilgotnych zagłębieniach terenu. ------------------------------- Genlisea subglabra - (ST:2) jest rośliną wieloletnią, występującą na wysokościach 960-2100m n.p.m. Rośnie na podłożach piaszczystych, torfowych lub laterytowych, czasem nawet na poduchach z mchu torfowca na stale lub okresowo mokrych zagłębieniach terenu, a na wyższych wysokościach, w rejonach źródlisk. Tego gatunku nie można pomylić z żadnym innym, gdyż jego szerokie, okrągłe liście całkowicie odróżniają ją od innych gatunków. Same kwiaty natomiast przypominają w dużej mierze G. africana. Czasem występuje razem z G. angolensis. Hodowla: [W-M, S, Tu-Tg] jest gatunkiem bardzo łatwym, gdyż bardzo dobrze daje się hodować nawet w warunkach parapetowych. Jest tolerancyjna pod kątem wilgotności podłoża, powietrza, jak i temperatury, jednak ma tendencję do obumierania, jeżeli podłoże się przegrzeje >40*C. Jedynym warunkiem, aby zakwitła i wytworzyła nasiona, jest bardzo duża ilość światła. W okresie letnim, można wystawić ją na zewnątrz, gdzie będzie bardzo dobrze znosić spadki temperatury w nocy nawet do rzędu 10*C (niższe nie były sprawdzane). Przy takiej hodowli, warto ją okresowo zalać, czego nie wymaga przy trzymaniu w terrarium. Rozmnażanie: w zasadzie jedyną skuteczną metodą jest rozmnażanie z pułapek, z których tworzy kilka potomnych roślin. Pułapki można wrzucić do wody, którą należy okresowo wymieniać na nową lub bezpośrednio podłożyć na podłoże, z wodą stale na poziomie podłoża. Z sadzonek liściowych rozmnaża się sporadycznie, a ponieważ ma raptem kilka liści, toteż ta metoda nie jest proponowana. Wysiew z nasion nie jest mi znany, gdyż nie miałem potrzeby wysiewać nasion tego gatunku, natomiast nie powinien odbiegać od standardu. G. subglabra ------------------------------- Genlisea tuberosa (N) - obecnie nie znajduje się w hodowli. Nowy gatunek, wyodrębniony w 2013r. Cechą wybitnie unikatową dla tego, od czego również pochodzi jej nazwa, jest tworzenie bulw(!), przez ten gatunek. Jest rośliną wieloletnią. Na większości stanowisk rośnie w sposób niezmieniony przez cały rok, jednak na części stanowisk zamiera, przechodząc w postać uśpioną ? bulwę. Kiedy wilgotność podłoża zaczyna regularnie spadać, roślina zaczyna magazynować wodę i wchodzić w okres spoczynku, oraz odwrotnie, wybudza się z bulwy, kiedy po okresie suchym będzie miała ponownie dostęp do wody. Na stanowiskach, gdzie ma stały dostęp do wody, tej cechy można nie zaobserwować, a jeżeli wilgotność podłoża spadnie nieznacznie, to może wytworzyć bardzo niewielkie bulwy, które również stanowią formę rozmnażania wegetatywnego, ponieważ jeden osobnik może i zwykle wytwarza więcej jak jedną bulwę. Ten gatunek jest często mylony z G. pygmaea, za którą zostały uznane pierwsze zebrane osobniki. Poza swoją typową cechą różni się od G. pygmaea intensywnie żółtym ubarwieniem, podczas gdy ta druga ma raczej bladożółte kwiaty. Występuje na wysokościach 800-1500m n.p.m.. Rośnie na podłożach piaszczystych, stale lub okresowo wilgotnych. Często towarzyszą jej takie gatunki jak G. aurea, G. filiformis i G. violacea. ------------------------------- Genlisea uncinata - (ST: 3-4) jest gatunkiem wieloletnim i jest endemitem brazylijskim ograniczony do gór Chapada Diamantina. Jest ściśle spokrewniona z G. oligophylla, podobnie jak która ma pojedyncze, okrągłe liście, oraz sukulentowaty pęd kwiatowy. W środowisku naturalnym występują na odrębnych masywach górskich, stąd też ich populacje nie mają ze sobą żadnego kontaktu. Jest gatunkiem wysokogórskim występując na wysokościach 1500-2033m n.p.m. Rośnie na podłożach piaszczystych lub torfowych ze stałym dostępem do wody w okolicach źródeł oraz wzdłuż cieków wodnych. W niektórych miejscach jedynym źródłem wilgoci są częste mgły, które jednak pojawiają się regularnie. Jej stanowiska nigdy nie wysychają, nawet w porze suchej. Sporadycznie może rosnąć w szczelinach skalnych lub nawet na pionowych skałach. Hodowla: [W, S, Tch-Tu, O!] podstawą w sukcesie hodowli tego gatunku jest zapewnienie mu drobnego piasku, ok. 1mm średnicy, jako podłoża na wierzchnie 1-1,5cm. Z obserwacji własnych wynika, że pułapki słabo penetrują podłoże nawet w przypadku zastosowania silnie piaszczystej mieszanki torfowej. W przypadku zastosowania piasku na wierzchnią warstwę, w pewnym momencie problemem mogą stać się osadzające na jego wierzchu minerały. Nie pojawi on się, jeżeli podłoże będzie regularnie spryskiwane, co mniej więcej odpowiada warunkom naturalnym. Ponieważ liście ściśle przylegają do podłoża, minerały mogą ograniczać ich rozwój na wczesnym etapie i upośledzać wzrost rośliny. Dlatego w tym celu proponuję dać ok. 0,5 cm mieszanki standardowej na sam wierzch, aby jedynie lekko przykryć piasek. Przy takim układzie podłoża ok. 80-90% pułapek będzie rosło w warstwie piaszczystej, a bardzo pojedyncze pułapki, sięgną pionowo w głąb podłoża torfowego. Zastosowanie podłoża z grubowłóknistego mchu torfowca całkowicie upośledza wzrost rośliny, powodując, że nie będzie tworzyć praktycznie żadnych pułapek. Choć jest gatunkiem górskim, a nawet wysokogórskim, jest stosunkowo tolerancyjna co do temperatury i będzie doskonale rosła w temperaturze umiarkowanie ciepłej. Choć trzymana w takich warunkach roślina wytworzyła pęd kwiatowy, to ze względu na przenosiny, spędziła 3 dni poza terrarium, co mogło spowodować zahamowanie jego rozwoju. Można by też doszukiwać się innych przyczyn takiego stanu, jak zbyt wysoka temperatura lub próba podparcia pędu kwiatowego. Jako, że jest on bardzo duży i gruby, stanowi ogromny wydatek energetyczny dla rośliny. W środowisku naturalnym również w pewnym momencie przechyla się i pokłada na ziemi, a dalsza część wspiera się na otaczającej roślinności. Dlatego niewskazane jest wpieranie pędu kwiatowego i pozwolenie mu na niezaburzony wzrost. Jest gatunkiem światłolubnym i do prawidłowego wzrostu wymaga minimum 80W oświetlenia, z odległości ok. 30-35cm. Podłoże powinno być jedyne stale wilgotne, z poziomem wody poniżej 4 cm, dla 7 cm doniczki, rzadko kiedy może mieć mokre podłoże. Rozmnażanie: nie jest znany mi wysiew nasion, ale powinno się je wysiewać w temperaturach umiarkowanie chłodnych w 100% wilgotności podłoża i powietrza. Niestety, ten gatunek jest bardzo trudny w rozmnożeniu zarówno z pułapek jak i liści, które udają się średnio raz na 6-7 liści/pułapek. Sadzonkom należy zapewnić wodę na poziomie podłoża i 100% wilgotność. Warto też zastosować układ podłoża jak dla osobnika dorosłego, gdyż młode rośliny niechętnie będą tworzyć nowe pułapki w innym podłożu jak piaszczystym. Sadzonka liściowa i pułapkowa uda się wyłącznie wtedy, kiedy oba organy będą oderwane w całości, w przeciwnym razie zupełnie się do tego nie nadadzą. ------------------------------- Genlisea violacea - (ST:2-3) w środowisku naturalnym najczęściej jest gatunkiem jednorocznym lub monokarpicznym, w hodowli najczęściej bywa wieloletnia. Jest chyba na równi z G. flexuosa najbardziej zróżnicowanym gatunkiem pod kątem wyglądu kwiatów, a nawet i samych rozet liściowych. Odróżnić ją od G. flexuosa można po ogólnie mniejszych rozmiarach, jedynie z wyjątkiem samych kwiatów. Pędy kwiatowe są niższe i mają mniejszą ilość, ale większych kwiatów. Cechą dającą pewność co do rozpoznania, jest proporcja długości ostrogi do wargi górnej. W przypadku G. flexuosa jest ona co najmniej dwukrotnie dłuższa od wargi górnej, a w przypadku G. violacea jest krótsza od wargi górnej, ewentualnie podobnej długości. Praktycznie każda odrębna populacja, zasiedlająca daną górę, wygląda odrębnie od pozostałych, stąd też czasem można zlokalizować pochodzenie kwitnącego osobnika, nawet nie znając pierwotnie lokalizacji, o ile potrafimy znaleźć odpowiedni wzornik. Występują na wysokościach 900-1950m n.p.m. (Serra do Caraca). Rośnie na podłożach piaszczystych, rumoszu skalnym, nagromadzonej materii torfowej lub na kobiercach mchów w miejscach okresowo wilgotnych: wzdłuż niewielkich cieków wodnych, oczkach wodnych, nawet pionowych skałach. Hodowla: [W, Pc, Tu, O!] podłoże standardowe, wymagają umiarkowanie ciepłych warunków, z ewentualnie niższymi temperaturami w okresie zimowym, co może zastymulować rośliny do kwitnienia. Podłoże powinno być stale wilgotne, rzadko kiedy mokre (nie wymagają tego, tolerują stosunkowo dobrze, ale nie wszystkie lokanty). Bardzo sporadycznie potrafi rozmnażać się sama tworząc osobniki potomne na końcówkach pułapek pułapek, które porosną rosną horyzontalnie pod powierzchnią. Do sadzonkowania nadają się zarówno liście asymilacyjne jak i pułapki, jednak tych pierwszych zwykle mają niewiele, stąd też proponowane jest rozmnażanie z pułapek. Kwitną jedynie dorodne osobniki. Nasiona można uzyskać albo ze wspomaganego samozapylenia lub zapylenia krzyżowego. Poprawnie zapylony kwiat, szybko odpadnie, a ogonek kwiatowy skieruje się ku dołowi, pęcznienie torebki powinno nastąpić w przeciągu kilku dni. Jeżeli warunki nie będą odpowiednie, torebka nasienna może okazać się pusta. Najłatwiej dostępne lokanty: G. violacea 'Couto de Magalhaes' - (ST: 2) jest to mały gatunek, wolno rosnący, bardzo delikatny, jednak rosnący bardzo dobrze, jeżeli zapewni się mu stabilne warunki. Ma wyjątkowo atrakcyjny, fioletowy wzór na kwiecie. Doskonale rozmnaża się z liścia, czasem tworzy nowe sadzonki na pędzie kwiatowym, które można oderwać i posadzić, lub odciąć z fragmentem pędu. Preferuje jedynie wilgotne podłoże, w podłożu mokrym, z wodą blisko poziomu podłoża, w przeciągu 1-2 tyg. zgniją wszystkie rośliny! G. violacea 'Serra da Caraca' - ma jasnofioletowe, okrągławe kwiaty, większe od powyższego lokantu. Jej preferencje hodowlane nie są mi znane, gdyż zakupiona roślina okazała się być mieszańcem. G. violacea 'Serra do Cipo' (G. sp. Serra do Cipo) - (ST:3) mylnie traktowana jako G. oligophylla. Ma jasnoróżowe kwiaty, o kształcie nieco przypominającym kwiaty G. oligophylla. Ma okrągławe liście, płasko siedzące na podłożu, co tym bardziej upodabnia ją do mylonego z nią gatunku. Jednak pęd kwiatowy, jest cienki, a nie sukulentowaty, co automatycznie wyklucza możliwość jakiejkolwiek pomyłki. Wymaga warunków standardowych dla tego gatunku, rozmnaża się stosunkowo dobrze, znosi wilgotne podłoże. Wymaga dużych ilości światła i 100% wilgotności powietrza, aby zakwitnąć i otworzyć kwiaty. ------------------------------- Bardzo zachęcam do hodowania tej grupy roślin. Niektóre gatunki nie będą stanowić problemu w hodowli parapetowej, inne w hodowli w ciepłym terrarium, jeszcze inne będą idealnym dodatkiem do gatunków górskich dzbaneczników, rosiczek, pływaczy czy heliamfor. Natomiast dla tych, którzy lubią wyzwania i w tej grupie znajdą się rośliny, które niekoniecznie są trudne do zdobycia, ale trudne do wymuszenia kwitnienia. Życzę sukcesów w hodowli tej zaniedbanej przez hodowców grupy. Krzysztof Ciesielski
  9. Opis ogólny i charakterystyka żenlisei: KLIKNIJ TUTAJ. Opisy poszczególnych gatunków, podgatunków i form. Opisy zostały podzielone na dwie części ze względu na ich obszerność. W tym temacie znajdziecie opisy następujących gatunków: - Genlisea africana - Genlisea angolensis (N) - Genlisea aurea - Genlisea barthlottii (N) - Genlisea exhibitionista - Genlisea filiformis (N) - Genlisea flexuosa - Genlisea glabra (N) - Genlisea glandulosissima - Genlisea guianensis (N) - Genlisea hispidula - Genlisea lobata - Genlisea margaretae - Genlisea metallica (N) - Genlisea nebulicola Odnośnik do gatunków G. nigrocaulis - G. violacea: KLIKNIJ TUTAJ. WSTĘP Poniżej znajduje się krótka charakterystyka wszystkich gatunków, a po części i charakterystyka niektórych lokantów. Wszystkie poniższe informacje odnośnie hodowli dalej zawarte, pochodzą z doświadczeń własnych. Jedynie część opisowa ekosystemów pochodzi z wolnego tłumaczenia fragmentów książki Genlisea Monograph autorstwa Andreas'a Fleishmann'a. Będą one zawierały w skrócie opis warunków siedliskowych, wymagania, specyficzne cechy danego gatunku, ewentualnie podgatunku lub formy. W przypadku gatunków odmiennych lub bardzo rzadkich, owa odmienność będzie sprecyzowana oraz będzie podana skuteczna metoda hodowli. Gatunki nieobecne lub praktycznie niedostępne w hodowli, będą odpowiednio oznakowane przy nazwie. Hodowla części szczegółowej uwzględnia te same kategorie co część zbiorcza, jednak odnosi się do nich bardziej szczegółowo, jak również w przypadku do poszczególnych lokantów, gdzie różnica w wymaganiach może być nawet znaczna. Należy zastosować mieszankę standardową: torf : piasek o granulacji 1-3 mm (najlepiej z przewagą frakcji grubszej) w proporcjach bardziej na korzyść 1:2, jak 1:1. Legenda: O! - gatunek o istotnej odmienności w stosunku do pozostałych. (N) - gatunek nieobecny lub niedostępny w hodowli - wilgotności: Pw - płytka woda, do 0,5cm ponad poziomem podłoża. M - mokro, poziom wody przy powierzchni podłoża, ok. 4-7 cm przy 7 cm doniczce. W - wilgotno, poziom wody znacznie poniżej poziomu podłoża (ok. 2-3 cm przy 7 cm doniczce) - temperatury: Tch - chłodna (noc: 10-15*C, dzień: 20-25*C) Tu - umiarkowanie ciepła (15-30*C, bez znacznych różnic między dniem, a nocą w ciągu lata, z ewentualnymi różnicami w okresie zimowym) Tg - gorąca (20-35*C, bez istotnych różnic między dniem i nocą w skali całego roku). - oświetlenia: S - pełne słońce lub silne oświetlenie rzędu 100-140W, a nawet więcej, Pc - półcień lub oświetlenie rzędu 60-100W. ST: stopień trudności w skali: 1 - bardzo łatwy 2 - łatwy 3 - umiarkowanie łatwy 4 - umiarkowanie trudny 5 - trudny 6 - ekstremalnie trudny GATUNKI Genlisea africana - (ST:3) w środowisku naturalnym rośnie na stale wilgotnych podłożach zasobnych w jony żelazowe, zbudowane często ze zwietrzałych laterytów, bądź też w podłożu torfowym, wytworzonych na takich skałach. Jej stanowiska są stale mokre, z wodą na poziomie podłoża, okresowo znajduje się pod cienką warstwą wody. Rzadko kiedy rośnie w czystym piasku kwarcowym. Na większości terenów występuje na wysokościach 600-2000 m n.p.m., jedynie w Angoli występuje wyłącznie na znacznych wysokościach 1800-2200 m n.p.m. Jej środowisko nie wysycha przez cały rok. Hodowla: [M, S, Tg-Tu] podłoże standardowe, temperatura gorąca do umiarkowanie ciepłej. Wymaga bardzo dużych ilości światła. Najlepiej, aby poziom wody był często blisko poziomu podłoża. Potrafi rozmnożyć się sama, na końcówkach pułapek, które najczęściej rosną płytko pod powierzchnią. Bardzo sporadycznie wytworzy pułapki w głąb podłoża, a jeżeli już, to bardzo nieliczne. Stąd też wymaga stale wysokiej wilgotności w podłożu, najlepiej blisko powierzchni. Doskonale rozmnaża się zarówno z liścia, jak i z pułapek. G. africana (lokanty na etykietach) ------------------------------- Genlisea angolensis (N) - istnieją jedynie okazy zielnikowe. Ponieważ wszystkie notowane stanowiska znajdują się w rejonie pól minowych, nie ma śmiałków, którzy zbadaliby teren jej występowania. Jest to dla samej przyrody zbawienne, gdyż, chcąc nie chcąc, został stworzony rezerwat, gdzie człowiek nawet nie śmie się zapuszczać. Cechami swojej budowy bardzo ściśle przypomina G. guianensis z Ameryki Południowej. Posiada podobne do niej, upodobanie, co do ekosystemu, rosnąc stale zanurzona w płytkiej wodzie. Posiada podługowate liście, a jedynie pędy kwiatowe wystają ponad powierzchnię wody. Wyłącznie charakter budowy włosków na pędzie kwiatowym różni się znacząco od G. guianensis. ------------------------------- Genlisea aurea - (ST: 3-4) wyróżnia się dwa podgatunki: Genlisea aurea ssp. aurea - rzadko spotykany w hodowli oraz G. aurea ssp. minor - zdecydowana większość oferowanych roślin. Istnieją dwie zasadnicze różnice między tymi podgatunkami. Pierwszym z nich są liście. Podgatunek aurea posiada bardziej podługowate, wąskie liście, z małą blaszką liściową, podczas gdy podgatunek minor posiada liście krótsze, z wyraźnie zaznaczoną, szeroką blaszką liściową. To cecha, która może nieco nastręczać problemów z poprawnej identyfikacji. Cechą dającą bez wątpienia odróżnić oba podgatunki są kwiaty. Ostroga u podgatunku aurea jest schowana, a u podgatunku minor wyraźnie wystaje poza wargę dolną. Choć G. aurea częściej jest spotykana jest na wysokościach 800-2550m n.p.m., to na niewielkiej części swojego zasięgu schodzi nawet do 350-700m n.p.m. Jej środowiskiem naturalnym są małe zbiorniki lub wolno płynące cieki wodne. Rośnie na podłożach torfowych, praktycznie cały rok pod cienką taflą wody, jedynie okresowo ponad jej powierzchnią. Posiadanie tego gatunku z lokalizacją, może zagwarantować sukces w hodowli. Warto sprawdzić, jakiego rzędu wysokości zajmuje dane miejsce, ponieważ od tego będą zależały preferencje temperaturowe. Obecnie z dostępnych w hodowli, jedynie G. aurea z lokalizacji 'Caparao, Minas Gerais' wyraźnie budową przypomina G. aurea ssp. aurea, a lokalizacja ?Campos do Jordao, choć jest typową lokalizacją wysokogórską podgatunku aurea, nie specjalnie przypomina ten podgatunek (co może rozstrzygnąć kwiat). Oczywiście w przypadku posiadanych przeze mnie roślin w grę wchodzi pomyłka przy wysyłce, którą już nie raz obserwowałem, albo powielane błędne lokalizacje. Niestety, są to elementy, nie dające się całkowicie wyeliminować. Pozostałe lokanty jak: 'Chapada dos Guimaraes, southern Mato Grosso' czy 'Itacambira, northern Minas Gerais' zdecydowanie są podgatunkiem minor. Warto również zaznaczyć jeszcze dwie ciekawostki związane z tym gatunkiem. Pierwszym z nich, jest wysoka odporność tego gatunku na niskie temperatury. Lokanty z najwyższych wysokości nie rzadko rosną w wolno płynącej wodzie o temperaturze sięgającej nawet 2*C. Jedynie G. hispidula jest w stanie konkurować z tym gatunkiem, co do wytrzymałości. Inną niewątpliwie osobliwą cechą tego gatunku jest wytwarzanie przez niego galaretowatej powłoki na liściach. Choć wszystkie gatunki żenlisei posiadają gruczoły śluzowe, to są one funkcjonalne jedynie u tego gatunku i wyłącznie w sprzyjających warunkach. Stąd też, jeżeli ten gatunek nie posiada galaretowatej warstwy na swoich liściach, oznacza to najprawdopodobniej zbyt niską wilgotność podłoża i/lub powietrza, ewentualnie inny czynnik jak zbyt wysoka temperatura, również może spowodować zanik owej osłony. Podobnie kwitnienie, wycieńczając roślinę mogą doprowadzić do takiego stanu, ale jest to naturalny proces. Hodowla: G. aurea ssp. aurea [Pw-M, S, Tch -Tu] G. aurea ssp. minor [Pw-M, S, Tu] mieszanka standardowa, najlepiej stale w wodzie na poziomie podłoża lub w ok. 0,5 cm warstwie wody, tak aby rozety były całkowicie przykryte wodą. Zniesie niższy poziom wody, jeżeli wilgotność powietrza będzie blisko 100%. Zakres tolerancji temperaturowych jest ściśle uwarunkowany od pochodzenia danej rośliny, dlatego decydując się na zakup tego gatunku bez lokantu, należy raczej zastosować warunki umiarkowanie ciepłe i ewentualnie rozmnożone osobniki próbować w innych zakresach. Jest gatunkiem wybitnie światłolubnym. Wyznacznikiem dobrostanu rośliny jest obecność galaretowatej warstwy na liściach. Można rozmnażać stosując podział dużej rozety lub z sadzonek liściowych. Sadzonki z pułapek, ze względu na ich wąski charakter, nie udają się. G. aurea ssp. minor ------------------------------- Genlisea barthlottii (N) - niegdyś w hodowli, obecnie prawdopodobnie utracony. Jest to roślina z natury jednoroczna, w hodowli może żyć dłużej, ale najczęściej monokarpiczna (obumiera po kwitnieniu). Stąd też wymaga stałego odnawiania z nasion. Jeżeli ponownie uda się wprowadzić gatunek do hodowli, wskazane jest przetrzymywanie części nasion w rezerwie. Z budowy kwiatu przypomina znacząco G. stapfii, z którą jest spokrewniona, jednak ma znacząco bardziej powcinaną wargę dolną. W przypadku warunków hodowli, mogę się jedynie domyślać, że jako gatunek zasiedlający wysokości 610-1010m n.p.m, będzie wybitnie ciepłolubny, wilgociolubny oraz światłolubny. Rośnie na podłożach piaszczystych, osadzonych na laterytach bądź na zwietrzelinie tej skał w miejscach okresowo wilgotnych. ------------------------------- Genlisea exhibitionista - (ST:3) gatunek wyodrębniony z G. violacea w 2011r. jest endemitem wyżyn Chapada Diamantina. Rośnie na podłożach torfowych, nagromadzonych w szczelinach pionowych skał. Najczęściej w okolicy wodospadów lub w obrębie sączącej się po skałach wodzie. Stąd też jej podłoże jest stale przesączone, a wilgotność powietrza jest praktycznie 100%. Występuje na wysokościach 1000-1400m n.p.m. Hodowla: [M-W, Pc, Tu-Tch] można zastosować mieszankę standardową, bądź też za wierzchnie 0,5-1cm użyć poruszonego, uśmierconego, grubowłóknistego torfowca. Żywy może zacząć rosnąć i zdominować żenliseę. Istotnym jest, aby nie zastosować długo martwego mchu torfowca, gdyż takowy najczęściej bardzo gwałtownie pokryje się bujnie glonami, które mogą mieć negatywny wpływ na ten drobny i delikatny gatunek. Ponieważ zdecydowana większość jej pułapek będzie rosła horyzontalnie tuż pod powierzchnią, będą one się chętniej rozmnażać w podłożu z wierzchnią warstwą torfowca, jak w mieszance standardowej. Wymaga stale mokrego lub przesiąkniętego wodą podłoża, co w dużej mierze zapewni mech torfowiec. Wymaga umiarkowanych ilości światła i stale blisko 100% wilgotności powietrza. Można hodować w niskich doniczkach, jeżeli chcemy ją trzymać z innymi, większymi gatunkami o podobnych wymaganiach temperaturowych. Dotychczas hodowałem go w warunkach umiarkowanie ciepłych, ale zważywszy na ekosystem naturalny i bliskość wodospadów, prawdopodobnie może równie dobrze rosnąć w warunkach chłodniejszych. Jest to gatunek raczej wolno rosnący, nieposiadający więcej jak kilka liści. Doskonale rozmnaża się sam, choć czyni to wolno. Sadzonki liściowe nie udały się ani razu, dość dobrze można rozmnożyć go z pułapek. ------------------------------- Genlisea filiformis (N) - (ST: 2?) obecnie NIE znajduje się w hodowli, a błędnie oferowana pod tą nazwą jest de facto G. pygmaea. Te gatunki są do siebie łudząco podobne, jednak gdyby zestawić je obok siebie, różnice będą wyraźnie rzucać się w oczy. Choć ich rozety liściowe pozwalają na ich umiarkowane rozróżnienie, to cechą nie pozostawiającą żadnej wątpliwości są włoski na okwiecie (zielona część z tyłu kwiatu). W przypadku G. filiformis okwiat jest goły, ewentualnie pojedyncze włoski znajdują się na obrzeżu, podczas gdy w przypadku G. pygmaea jest ich bardzo dużo na całej jego powierzchni. Poza tym pęd kwiatowy G. filiformis posiada pojedyncze, luźno rozłożone włoski gruczołowe, podczas gdy G. pygmaea ma ich gęsty kobierzec, a poza włoskami gruczołowymi, występują również bezgruczołowe. G. filiformis jest rośliną jednoroczną w naturze, ewentualnie krótkotrwałą byliną. Ma o wiele większy rejon występowania jak G. pygmaea i zajmuje znaczne połacie centralnej Brazylii, sięgając aż do centralnego Meksyku i Kuby. Środowiskiem naturalnym są przesiąknięte wodą, drobne piaski kwarcowe, okresowo wysychające, bądź stale wilgotne. Nie powinna stanowić trudności w hodowli, jeżeli uda się ją sprowadzić. ------------------------------- Genlisea flexuosa - (ST: 3) to roślina wieloletnia, ewentualnie może zamrzeć po kwitnieniu, ale wcześniej wytworzy liczne osobniki potomne. Jest endemitem występującym w rejonie Minas Gerais, w Brazylii, na wyżynach Itacambria, Borumirim i Grao Mogol w rejonie gór Serra do Espinhaco. Występuje na wysokościach 700-1400m n.p.m. Rośnie na podłożach torfowych, piaszczystych bądź zwietrzelinie skalnej, w szczelinach skał lub na otwartej przestrzeni pomiędzy wysoką roślinnością trawiastą bądź krzewiastą. Charakteryzuje się dużą zmiennością międzypopulacyjną kształtu kwiatów. Choć jest bardzo podobna do G. violacea, jest od niej ogólnie większa, z wyjątkiem samych kwiatów. Cechą różniącą te dwa gatunki jest proporcja długości ostrogi do długości wargi górnej, gdzie G. flexuosa ma ostrogę dwukrotnie dłuższą, a G. violacea zwykle krótszą, ewentualnie zbliżonej długości do wargi górnej. W hodowli dostępne są lokanty: Furnas, Grao Mogo, Itacambria, sp. 'Itacambria beautty' - która błędnie traktowana jest za gatunek G. metallica. Wszystkie są na porównywalnym stopniu trudności w hodowli. Hodowla: [W, Pc-S, Tu] podłoże standardowe, wymagają umiarkowanie ciepłych warunków, z ewentualnie niższymi temperaturami w okresie zimowym, co może zastymulować rośliny do kwitnienia. Podłoże powinno być stale wilgotne, okresowo może być mokre (nie wymagają tego, ale tolerują stosunkowo dobrze). Bardzo chętnie rozmnaża się sama tworząc osobniki potomne na końcówkach pułapek, które rosną horyzontalnie pod powierzchnią. Czynią to raczej umiarkowanie powoli. Do sadzonkowania lepiej nadają się pułapki, z których łatwiej uzyskać rośliny potomne, jak z sadzonek liściowych. Kwitną jedynie duże osobniki. Nasiona można uzyskać albo ze wspomaganego samozapylenia lub zapylenia krzyżowego. Poprawnie zapylony kwiat, szybko odpadnie, a ogonek kwiatowy skieruje się ku dołowi, pęcznienie torebki powinno nastąpić w przeciągu kilku dni. Jeżeli warunki nie będą sprzyjające, torebka może okazać się pusta. G. flexuosa 'Furnas' ------------------------------- Genlisea glabra (N) - obecnie nie znajduje się w hodowli. Endemit Wenezuelski, ograniczony do dwóch masywów Chimanata Massif, gdzie notowana była z Apacara-tepuis, Torono-tepui i Churi-tepui (stąd fotografowana) oraz wchodnio-centralnej części szczuty Apacara-tepui w masywie Aprada Massif. Jest gatunkiem typowo wysokogórskim występując na wysokościach 2165-2500m n.p.m. Zasiedla podłoża torfowe, piaszczyste i skaliste w okolicach cieków wodnych lub płytkich zbiorników wodnych, gdzie najczęściej jest zanurzona pod cienką taflą wody lub na jej poziomie. Jej kwiaty wyglądają identycznie jak spotykane w okolicy Utricularia amenthystina, z tym, że są jednolicie ubarwione na bladoróżowy kolor. Być może stanowi to mimikrę, celem zwabienia zapylaczy tego gatunku pływacza. W hodowli zapewne będzie przypominać G. roraimensis. ------------------------------- Genlisea glandulosissima - (ST:3) roślina wieloletnia, blisko spokrewniona z G. margaretae, z którą sporadycznie zajmuje te same ekosystemy, tworząc mieszańce. Te dwa gatunki można między sobą rozróżnić przede wszystkim w okresie kwitnienia, gdzie G. glandulosissima ma o wiele niższy (4-14cm), bardzo silnie owłosiony pęd kwiatowy, w przeciwieństwie do skromnie owłosionego, za to znacznie wyższego (15-40 cm) pędu G. margaretae. Jest również w ścisłym pokrewieństwie z G. pallida, która przede wszystkim różni się kremowo-żółtym kolorem kwiatów, od różowo-liliowych kwiatów G. glandulosissima. G. glandulosissima występuje na wyżynach lub płaskowyżach na wysokościach 1200-1800m n.p.m. Rośnie na podłożach torfowych wykształconych najczęściej na skałach laterytowych, bądź w zwietrzelinie tych skał. Jej ekosystemy są stale mokre, a gatunek ten najczęściej stale rośnie tuż pod taflą wody. Można ją spotkać w okolicy cieków wodnych, niewielkich sadzawek, a nawet na brzegach jezior, nawet w obrębie pływających mat z glonów. Innym krewniakiem zasiedlającym te same ekosystemy jest G. africana. Hodowla: [W-Pw, S, Tu-Tg] podłoże standardowe, wymaga stale wilgotnych warunków lub płytkiej wody, aczkolwiek dość dobrze znosi jedynie wilgotne podłoże. Jest to gatunek wybitnie światłolubny i choć preferuje temperatury umiarkowanie ciepłe do gorących, to ma tendencję do nagłej śmierci, jeżeli temperatury przez zbyt długi czas będą przekraczać 35*C. W tym kluczową rolę ma temperatura wody i podłoża, które nie powinno się nadmiernie nagrzewać. Podobnie roślina może obumrzeć zaraz po transporcie, na co jest bardzo wrażliwa, jeżeli będzie miała zbyt niskie temperatury, bądź spędzi za dużo czasu w zamknięciu z małą ilością powietrza. Takiej znacznej wrażliwości nie przejawia G. margaretae. Obumieranie z różnego powodu zaczyna się najczęściej centralnie, od obumarcia stożka, natomiast liście zewnętrzne potrafią jeszcze przez kilka dni pozostać żywe. Jeżeli w porę zauważymy ten niekorzystny proces, można uratować liczne liście, które należy dobrze opłukać i można użyć ich do stworzenia sadzonek liściowych. Oczywiście należy następnie zapewnić sadzonkom optymalne warunki, a podłoże powinno być stale mokre. W przeciwieństwie do G. margaretae, bardzo niechętnie rozmnaża się przez tworzenie sadzonek z powierzchownie rosnących pułapek. Bardzo dobrze rozmnaża się z sadzonek liściowych, których ma zwykle dużo. Stąd też nie ma ryzyka zniszczenia rośliny, przy ich pobieraniu. Rozmnażanie z pułapek nie jest mi znane. Ze względu na znaczną wrażliwość gatunku, nie eksperymentowałem w tym zakresie mając już skuteczną metodę rozmnażania. ------------------------------- Genlisea guianensis (N) - gatunek przez krótki okres znajdował się w hodowli, obecnie utracony. Jest rośliną wieloletnią, typowo nizinną, występując na wysokościach 450-1300m n.p.m. Rośnie stale zanurzona w wodzie rosnąc na zróżnicowanym podłożu, torfowym, piaszczystym i skalistym. Jej ekosystemem są starorzecza, obrzeża małych strumieniu, oraz różnej wielkości oczka wodne, nawet o niewielkiej powierzchni. Warunkiem występowania tego gatunku w danym miejscu, jest nieprzerwany dostęp do wody przez cały rok. Jest gatunkiem ciepło- i światłolubnym. ------------------------------- Genlisea hispidula - (ST:2-3) jest rośliną wieloletnią i zapewne jedną z największych przedstawicielek w swoim rodzaju. Najczęściej występuje na wysokościach 1220-2700m n.p.m., aczkolwiek pojedyncze populacje występują blisko poziomu morza. Jej ekosystemem są stale wilgotne tereny w okolicach cieków wodnych, źródlisk, okolic jezior czy niewielkich oczek wodnych. Rośnie na podłożach torfowych wytworzonych na skałach laterytowych lub glebach wytworzonych z tych skał. Choć najczęściej rośnie ponad poziomem wody, okresowo może znajdować się pod wodą. Hodowla: [M-W, S, Tch-Tg] Podłoże standardowe, jest gatunkiem o wyjątkowo dużej tolerancji temperaturowej i jako jeden z nielicznych gatunków, doskonale będzie rosnąć w warunkach parapetowych, a w okresie letnim na zewnątrz, kwitnąc regularnie i zawiązując nasiona. Jest gatunkiem wyjątkowo światłolubnym. W pojedynczym epizodzie przetrwała -14*C będąc w bryle lodu, a przed zamarznięciem, stale znajdowała się pod wodą. Ten jednostkowy przypadek dotyczył rośliny bez lokalizacji. Roślina w danym roku zakwitła i zawiązała nasiona i rosła bez żadnego uszczerbku na zdrowiu. Mimo wszystko gatunek nie nadaje się do hodowli na zewnątrz przez cały rok. Pozostawione na torfowisku cztery okazy, nie będące pod wodą, wymarły przy pierwszych większych przymrozkach, jednak dość dobrze znosiły mniejsze, rzędu do ok. -2*C. W warunkach terrarium, wymaga znacznej ilości światła. Nie otworzy kwiatów, lub uczyni to sporadycznie, jeżeli nie będzie mieć, co najmniej 80W z odległości ok. 35cm. Przy takim oświetleniu również chętnie zawiązuje nasiona, czego nie uczyni, jeżeli będzie ono słabsze. Z obserwacji własnych wynika, że to właśnie oświetlenie jest czynnikiem determinującym otwieranie kwiatów i zawiązywanie nasion, a nie temperatura. Natomiast dobowa amplituda między dniem i nocą ma zasadniczy wpływ na intensywność wybarwienia się kwiatów. Swój naturalny wygląd przybiorą w warunkach panujących w okresie letnim na zewnątrz, czyli ok. 10*C amplituda lub większa. G. hispidula można rozmnażać wegetatywnie z użyciem pułapek, aczkolwiek lokant ?Lentibu? jako jedyny, wyjątkowo chętnie i łatwo tworzy sadzonki liściowe, które udają się prawie w każdym przypadku, a ilość uzyskanych w ten sposób roślin wynosi zwykle 2-3. Charakterystyka poszczególnych lokantów dostępnych w hodowli (w warunkach sztucznego oświetlenia i małej amplitudy temperatur, barwa i kształt kwiatów, może odbiegać od opisanych): - G. hispidula bez lokacji posiada do ok. 3 cm długie, jasnozielone liście, a kwiaty są jednolicie fioletowe. Pod sztucznym oświetleniem mogą być jasnoróżowe. Nadaje się na parapet i do hodowli na zewnątrz lub do torfowiska w okresie korzystnych temperatur. - G. hispidula 'Lentibu, Zimbabwe' - ma nieco większe liście od formy bez lokalizacji, do 3,5 cm. Kwiaty mają intensywnie fioletowe ubarwienie, jednak kwiat ma głębsze wcięcia na wardze, tworząc trzy, wąskie segmenty. Jako jedyna bardzo dobrze rozmnaża się z sadzonek liściowych. - G. hispidula 'Mkambati' - rozeta jak u formy bez lokalizacji, kwiaty są nieco większe, z intensywnym fioletem jedynie w części szczytowej wargi dolnej, tuż pod wargą górną, pozostała część jest blado różowa, prawie wpadająca w biel. - G. hispidula 'Pretoria' - ma najmniejszą rozetę ze wszystkich lokantów. Liście zwykle ok. 1,5-2 cm, sporadycznie dłuższe. Są najczęściej ciemnozielone. Kwiaty są o ukształtowaniu typowym, jednak ubarwione na wyraźnie jasnoróżowy kolor. - G. hispidula 'Transvaal' - wygląda identycznie jak forma bez lokacji i być może jest tą samą rośliną, jednak tego na pewno, nie da się stwierdzić. ------------------------------- Genlisea lobata - (ST: 4) w środowisku naturalnym jest rośliną jednoroczną, w hodowli wieloletnią, jednak najczęściej krótkotrwałą, a nawet monokarpiczną. Jest gatunkiem endemicznym, ograniczonym do kilku stanowisk w obrębie gór Serra do Caparao. Występuje na wysokościach 1000-1722m n.p.m. Rośnie na podłożach torfowych wytworzonych na skałach granitowych lub na ich zwietrzelinie, w miejscach okresowo wilgotnych, a nawet mokrych. Rzadko na podłożach piaszczystych. Hodowla: [W, S, Tg] niestety, ze względu na znaczną delikatność gatunku i małą dostępność, miałem okazję jedynie raz hodować ten gatunek i doprowadzić go do kwitnienia, po którym utraciłem roślinę. Niestety ze względu na jednorazowe doświadczenie, trudno mi się odnieść do niego, jako wiarygodnej metody hodowlanej. Informację co do hodowli zasięgnąłem od francuskiego hodowcy Stéphane Joly, który z powodzeniem hoduje ten gatunek od lat. Z godnie z jego informacjami gatunek ten wymaga temperatur powyżej 20*C przez cały rok oraz bardzo dużych ilości światła. Podłoże powinno być też stale mokre. Nie toleruje dużych amplitud temperatury między dniem a nocą. Za podłoże można użyć mieszankę standardową, ewentualnie czysty torf. Gatunek rozmnaża się całkiem dobrze sam w sprzyjających warunkach, tworząc rośliny potomne na końcach pułapek rosnących horyzontalnie, płytko pod powierzchnią. Do sadzonkowania najlepiej wykorzystywać pułapki, z których w znacznym procencie wytworzy się kilka roślin potomnych. Głównym problemem hodowlanym jest duża wrażliwość gatunku i jego tendencja do nagłego obumarcia, stąd też wskazanym byłoby posiadać go w więcej jak jednej doniczce, najlepiej w różnych miejscach. Mam nadzieję w niedługim czasie ponownie zdobyć gatunek i przeprowadzić odpowiednie eksperymenty, które pomogą lepiej zrozumieć zakres jego tolerancji. ------------------------------- Genlisea margaretae - (ST:3) (patrz wyżej G. glandulosissima). Roślina wieloletnia. Zasiedla analogiczne ekosystemy stale mokre, na brzegach rzek, w płytkich oczkach wodnych lub na brzegach jezior. Na podłożu torfowym uformowanym na skałach laterytowych, bądź na zwietrzelinie tych skał. Rośnie ciągle w płytkiej wodzie, ewentualnie na poziomie wody. Na kontynencie afrykańskim występuje na wysokościach 855-1950 m n.p.m. Dodatkowo, jest jedynym gatunkiem żenlisei występującym na Madagaskarze, gdzie można ją spotkać na wysokościach 1200-1620m n.p.m. W tym przypadku rośnie głównie na podłożach torfowych w rejonach źródliskowych, również w płytkiej wodzie lub na jej poziomie. Osobniki z Madagaskaru różnią się od roślin z kontynentu znacznie cieńszym pędem kwiatowym, z bardzo nielicznymi włoskami, które występują głównie w jego szczytowej części. Poza tym posiada nieco mniejsze rozety liściowe, co można zauważyć w hodowli, posiadając ten lokant obok innych. Hodowla: [W-Pw, S, Tu-Tg] (koniecznie przeczytaj hodowlę G. glandulosissima). Lokanty z Angoli, lepiej znoszą temperatury bardziej umiarkowane, jak te bardzo gorące. Jak w przypadku G. glandulosissima, kluczową rolę odgrywa nie temperatura powietrza, w wody i podłoża. W przeciwieństwie do swojego bliskiego krewniaka, nie jest aż tak wrażliwa. Źle znosi duże wahania temperatury między dniem, a nocą, stąd nie nadaje się do hodowli na zewnątrz w Polsce, nawet w okresie letnim. Również sporadycznie może dotyczyć ją problem nagłego obumarcia stożka wzrostu. O wiele lepiej znosi podróże i aklimatyzację do nowych warunków. Aby zakwitnąć i otworzyć kwiaty wymaga bardzo dużych ilości światła. Rozmnaża się doskonale sama z sadzonek pojawiających się na czubkach pułapek rosnących horyzontalnie pod powierzchnią. Stosunkowo łatwo tworzy sadzonki liściowe, o ile nie zostaną przegrzane. Nie eksperymentowałem z sadzonkami pułapkowymi. G. margaretae 'Madagascar' ------------------------------- Genlisea metallica (N) - obecnie nie znajduje się w hodowli, oferowane pod tą nazwą rośliny, są tak naprawdę G. violacea, oferowana często jako G. sp. 'Itacambria Beauty'. Jest rośliną wieloletnią, a jej nazwa pochodzi od intensywnego połysku kwiatów, niczym powierzchni metalicznej. Jest endemitem Brazylijskim ograniczonym do dwóch stanowisk z Serra do Grao Mogol i pojedynczej obserwacji z Pico do Itambe. Występuje na wysokościach 1000-1300m n.p.m. zasiedlając niewielkie akumulacje piasku kwarcowego, w okolicy wywierzysk i niewielkich strumieni, w wodą stale na poziomie podłoża lub cienką taflą wody. ------------------------------- Genlisea nebulicola - (ST: 3) w środowisku naturalnym może być jednoroczna, w hodowli (krótkotrwała ?) bylina. Jest blisko spokrewniona z G. lobata i jest endemitem Brazylijskim ograniczonym do dwóch niewielkich populacji w Serra da Canastra i Serra das Sete Voltas. G. nebulicola to litofit, rosnący pośród mchów i glonów na stale przesiąkniętą wodą skałach (piaskowcach) w okolicy wodospadów lub cieków wodnych. Występuje na wysokościach 1000-1500m n.p.m. Zawsze porasta stoki południowe (co w tym rejonie oznacza od słońca). W okresie pory deszczowej jej kwiaty i owoce są stale pokryte wodą, często znajdując się wewnątrz zawieszonej kropli wody. Stanowisko przy wodospadzie Casca d'Anta znajduje się w pewnym oddaleniu od niego, w taki sposób, że wzbite w powietrze cząsteczki wody stale zraszają stanowisko tego gatunku. Hodowla: [M-W, Pc, Tu-Tch] ponieważ posiadam ten gatunek stosunkowo krótko, trudno mi ze znaczną pewnością stwierdzić jak poprawnie należy go hodować, Do tej pory doprowadziłem do kwitnienia dwa osobniki. Gatunek ten zdecydowanie preferuje stale przesiąknięte wodą podłoże oraz 100% wilgotność powietrza przez cały rok. Choć nie występuje na dużych wysokościach, to bliskość wodospadu może znacząco obniżyć temperaturę podłoża i otoczenia, stąd też może równie dobrze rosnąć w chłodniejszych temperaturach, co umiarkowanie ciepłych. Obecnie stosuję temperatury umiarkowanie ciepłe i sprawdzają się one bardzo dobrze, bez znaczącej różnicy między dniem i nocą. Oświetlana jest 80W z odległości ok. 35 cm, ale nieco mniejsze wartości, powinny być również odpowiednie. Posadzone są w podłożu standardowym, aczkolwiek warto byłoby również wypróbować martwy, grubowłóknisty mech torfowiec, choćby na wierzchnią warstwę. Rozmnażanie z nasion jest bardzo łatwe. Można je posiać na czystym torfie bądź na mieszance standardowej. Następnie zapewnić wodę stale na poziomie podłoża i trzymać w warunkach jak dla osobnika dorosłego. Można do tego użyć przeźroczystego, szczelnie zamykanego pojemnika. Pierwsze siewki zaczęły pojawiać się po ok. 6 tygodniach od wysiania i najintensywniej kiełkowały przez kolejne 3-4 tygodnie. Ostatni osobnik skiełkował po ponad 3 miesiącach. Siewkom należy pozwolić wyprodukować kilka liści i pułapek, gdyż przedwczesne przesadzenie spowoduje całkowite zahamowanie wzrostu! Podobnie jedynie wilgotne podłoże nie służy ani roślinom dorosłym, ani siewkom, które rozwijają się znacznie lepiej rosnąc przesiąkniętym wodą podłożu (co ściśle odpowiada jej środowisku naturalnemu). Gatunek rozmnaża się wegetatywnie sam poprzez wytwarzanie nowych roślin na pułapkach, które w zdecydowanej większości rosną horyzontalnie do podłoża, czasem nawet na jego powierzchni. Rozmnażanie z sadzonek liściowych nie jest proponowane, ze względu na ich niewielkie rozmiary oraz ilość. Najprawdopodobniej można ją dobrze rozmnożyć z sadzonek pułapkowych, jeżeli sama nie będzie chciała tego uczynić. G. nebulicola 'Serra da Canastra' ------------------------------- Bardzo zachęcam do hodowania tej grupy roślin. Niektóre gatunki nie będą stanowić problemu w hodowli parapetowej, inne w hodowli w ciepłym terrarium, jeszcze inne będą idealnym dodatkiem do gatunków górskich dzbaneczników, rosiczek, pływaczy czy heliamfor. Natomiast dla tych, którzy lubią wyzwania i w tej grupie znajdą się rośliny, które niekoniecznie są trudne do zdobycia, ale trudne do wymuszenia kwitnienia. Życzę sukcesów w hodowli tej zaniedbanej przez hodowców grupy. Krzysztof Ciesielski
  10. Jedyne co mogę Ci podesłać to ten temat: KLIKNIJ TUTAJ. Na chwilę obecną nie mam siły, aby przetłumaczyć te opisy, ale byłoby super, gdyby ktoś zechciał to zrobić.
  11. Otwieramy konkurs "Ujęcie Czerwca 2015" Przypominam o obowiązku zapoznania się z REGULAMINEM ! Zgodnie z zapisami regulaminu uczestnik ma prawo do zgłoszenia do konkursu zdjęcia przedstawiającego roślinę owadożerną lub pseudoowadożerną lub jej część np. kwiat, pułapka (dopuszczalne są zdjęcia wykonane w technice "makro"). Roślina nie musi pochodzić z hodowli (w omawianej edycji dopuszcza się zdjęcia zrobione np. w ogrodzie botanicznym lub w naturze). Pamiętajmy, że: - Dopuszczalny rozmiar zgłaszanego zdjęcia - dla rozmiaru w pionie oraz poziomie: minimum 600px, maksimum 1024px . Zdjęcia należy dodawać bezpośrednio na forum (za pomocą funkcji załącznika) bez użycia innych serwisów. - Zwycięzcy z poprzednich edycji, jeżeli zostali nagrodzeni, a chcą dalej brać udział w charakterze sportowym w danej edycji, muszą o tym fakcie poinformować administrację, jeszcze przed założeniem ankiety. W tym temacie nie ma żadnych rozmów o zdjęciach, żadnych ocen, żadnych komentarzy - TYLKO I WYŁĄCZNIE POSTY Z WKLEJONYMI ZDJĘCIAMI. Uwagi i sugestie odnośnie konkursu proszę zamieszczać tutaj. Zdjęcia wstawiamy do 15-tego dnia miesiąca do 23:59:59. Temat z głosowaniem na wybrane przez nas fotografie zostanie stworzony po 16. dniu miesiąca. Głosowanie będzie trwało do końca miesiąca. ------------- Nagroda są bony/rabaty do wykorzystania w sklepie www.heldros.pl I miejsce: Pinguciula emarginata Sarracenia Leucophylla WhiteRed -s Dionaea muscipula 'RED DAGGERS' - s II miejsce: Nepenthes 'Bloody Mary' - młoda roślina Dionaea muscipula - Red Green - doniczka 5,5 III miejsce: Dionaea muscipula - Red Green - doniczka 5,5 Drosera Capensis -doniczka 5,5 Ważne - prosimy o śmiały kontakt i zgłaszanie się zwycięskich osób poprzez wiadomość PM lub bezpośrednio składając zamówienie i na e-mail: heldros@heldros.pl ------------------------------------------------------------------------ Zapraszam do zgłaszania prac!
  12. Oto wyniki głosowania: I. miejsce dokkrb II. miejsce Noliena III. miejsce porter Zwycięzcom serdecznie gratuluję przepięknych roślin oraz proszę o kontakt ze sponsorem.
  13. Witam, U. alpina x huboldtii zwana potocznie U. 'Nüdlinger Flair', jest chyba jednym z najpiękniejszych mieszańców roślin owadożernych stworzonych przez człowieka. Jest to roślina bardzo szybko rosnąca i stosunkowo tolerancyjna. Przetrwa różne warunki, jednak bez tych optymalnych nie doczekacie się nigdy jej niezwykłych kwiatów. Jest mieszańcem U. alpina, który tworzy bulwy potomne z U. humboldtii, których ich nie posiada. W rezultacie mieszaniec również ich nie wytwarza, co po części determinuje cechę dominującą jako brak bulw. Choć zapisane jest U. alpina x U. humboldtii, nie oznacza to, że rośliną matczyną (biorca pyłku) jest U. alpina. Zwyczajowo zapisuje się jako zgodnie z alfabetem, jednak czasem pewne cechy mogą dziedziczyć się po roślinie macierzystej, stąd też krzyżówka w odwrotną stronę mogłaby być bardzo odmienna, albo i nawet niemożliwa do stworzenia (ale nie wdawajmy się w szczegóły). Stanowisko: intensywnie nasłonecznione lub mocno oświetlone, min. 120W, z odległości ok. 20-30 cm, 12-14h/dobę. Podłoże: pocięty grubowłóknisty torfowiec : perlit, w proporcjach ok. 1:1. Jako wierzchnią warstwę wskazane jest zastosować żywy mech torfowiec, w którym roślina będzie bardzo chętnie puszczać nowe stolony. Jednym z najczęstszych problemów w przypadku hodowli pływaczy z grupy Orchidioides jest fakt iż najczęściej intensywnie się one rozrastają, pełzają tworząc odległe stolony, a U. humboldtii jest jednym z tego typu przykładów. Jego mieszaniec również wytwarza stolony, choć nie tak długie, a bujność rozrostu odziedziczył po obojgu rodzicach. Dlatego też stało się dla mnie ważne, aby umiejętnie ograniczyć rozrost rośliny do doniczki. Tyczy się to zarówno ucieczki jej górą jak i dołem. Aby temu zapobiec zastosowałem wysokie, 20 cm doniczki, ale, aby mech torfowiec nie był stale przesiąknięty wodą dolne 1/4-1/3 stanowi dobrze wypłukany keramzyt, pozostałą część stanowi właściwa mieszanka mchu torfowca z perlitem, a na wierzchnie 2-3 cm daję mech torfowiec. Przy poziomie wody rzędu 3-4 cm i 100% wilgotności wierzchnia warstwa nigdy nie wysycha, ale jednocześnie mech torfowiec niewiele wyżej wyrasta poza krawędź doniczki, a co za tym idzie w zasadzie cała roślina znajduje się w doniczce i nie wychodzi poza nią. Zależnie od upodobania, można zastosować podobną metodę, albo pozwolić roślinie na znacznie więcej swobody. Podlewanie: powinien zawsze mieć dostęp do wilgoci. Dla 20 cm doniczki, ok. 3-4 cm poziom wody. Dla niższych albo ok. 1 cm, albo regularne spryskiwanie. Nie wymaga stania w wodzie, chyba, że hodowany będzie w pełnym słońcu. Zdecydowanie należy mu zapewnić maksymalnie wysoką wilgotność powietrza, rzędu 90-100%. Temperatury: preferuje temperatury umiarkowane. Temperatura w nocy 10-15*C, w ciągu dnia 20-25*C. Choć znosi temperatury również rzędu 30*C i wyższe, to w tych warunkach, pomimo bujnego wzrostu, nigdy nie próbował nawet wytworzyć pędu kwiatowego. Rozmnażanie: można go jedynie rozmnażać przez podział, ale bardzo chętnie dzieli się sam, więc nie powinno to nastręczać problemów. Stanowi doskonałe towarzystwo dla innych pływaczy z grupy Orchidioides. Niestety, ze względu na wysokie doniczki oraz nie aż tak wysokie terrarium, podczas przemieszczania pędu kwiatowego, który dosięgnął górnej szyby, ułamałem większość pędu kwiatowego z pozostawieniem wyłącznie jednego pąka kwiatowego. Dlatego niestety nie mogę pokazać rośliny w pełnej krasie, choć bardzo bym chciał. Potrafi mieć nawet 5 kwiatów na pędzie, choć zwykle będzie ich od 2-3. Zdecydowanie zachęcam do posiadania tego mieszańca.
  14. Comandos, czytając ten temat jestem zdruzgotany i trochę podirytowany. Fakt, że Twoje rośliny tak wyglądają jest spowodowany co najmniej jednym czynnikiem - niewłaściwymi warunkami. A tego nie powinno być przy obecnym łatwym dostępnie do wiedzy na temat hodowli tej rośliny. To co się z nimi dzieje może być wynikiem infekcji wirusowej, bakteryjnej, grzybowej, atakiem pasożytów, bądź silnym wpływem jakiejś niekorzystnej substancji. Gdziekolwiek nie leżałby powód, powinien dotyczyć jednej, góra dwóch roślin, a w przypadku pasożytów, byłyby one bardzo łatwo zauważalne, jeżeli ktoś chciałby je w ogóle zobaczyć. Wszystko poza samym atakiem pasożytów sprowadza się do wspólnego mianownika, czyli jak wspomniałem, niewłaściwych warunków w jakich je przetrzymujesz. Najbardziej newralgiczne to światło, temperatura, w tym okres spoczynku i podłoże. Może być również kombinacja tych czynników, a raczej ich niekorzystnych wartości i tak najczęściej jest. Rośliny rosnące w swoim pesymum, czyli warunkach pozwalających im przetrwać, ale nie będących korzystnymi dla nich, powoduje, że roślina się osłabia. Staje się podatna na ataki, choroby czy wpływ szkodliwych czynników, jak np. nieodpowiednia woda, które potem dają różnego rodzaju nieprzyjemne efekty ze zgonem na końcu. Najłatwiejszy sposób, aby wyleczyć swoje rośliny to zapewnić im maksymalnie optymalne warunki, a w przypadku pasożytów, w końcu je zauważyć i usunąć. Następnie jedyne co jest nie do kupienia, a każdy ma, to czas. Tutaj NIC nie da się więcej zrobić, jak cierpliwie czekać. Jeżeli się zregenerują, to potrwa to kilka miesięcy, zważywszy na stan, który widać. Natomiast wywalenie muchołówki na torfowisko to nie jest do końca dobry pomysł, chyba, że to najbardziej słoneczne miejsce jakie masz w ogrodzie, w co trochę wątpię. Muchołówka jest rośliną ciepłolubną i światłożerną, bo pochodzi ze strefy cieplejszej jak cała Polska, stąd też porośnie na torfowisku, ale ponieważ podłoże ma kontakt z gruntem, będzie ono wolno się nagrzewać, więc i ona nie będzie miała optymalnych dla siebie warunków, jakie miałaby w doniczce, albo jeszcze lepiej (profesjonalnej) szklarni.
  15. To jest sit na pewno, ale dopóki nie zakwitnie, nie będzie na pewno wiadomo jaki, bo inaczej nie da się ich oznaczyć.
  16. Witam, U. jamesoniana jest gatunkiem występującym w części tropikalnej Ameryki Południowej i Środkowej. Jest gatunkiem typowo epifitycznym porastającym mszyste gałęzie lub pnie różnorodnej roślinności,sporadycznie na omszonych skałach. Występuje na wysokościach 0- ok. 2500m n.p.m. Stąd też jest bardzo istotnym, aby znać lokalizację zdobywanej rośliny, gdyż jedne lokanty mogą mieć bardziej wysokogórskie wymogi od innych, a co za tym idzie, trudniejsze w hodowli. Jest to obecnie najmniejszy znany przedstawiciel pływaczy epifitycznych z grupy Orchidioides (jeżeli chodzi o wielkość kwiatu). Jest to gatunek stosunkowo szybko rosnący, tworzący bulwy. Może kwitnąć cały rok, jednak zapewniając cykliczność pory cieplejszej i chłodniejszej, może kwitnąć bardziej sezonowo. Stanowisko: umiarkowanie nasłonecznione lub mocno oświetlone, min. 120W, z odległości ok. 25-35 cm, 12-14h/dobę. Podłoże: pocięty grubowłóknisty torfowiec : perlit, w proporcjach ok. 1:1. Na wierzch warto dać odrobinę więcej perlitu, aby przyhamować wzrost mchu torfowca, który może go z łatwością przerosnąć. Warto usuwać rosnące fragmenty mchu, który z czasem powinien porosnąć innymi, niekonkurencyjnymi dla pływacza mchami. Doskonale rośnie na xaximie, ale dopiero wówczas, kiedy jest już on porośnięty mchami. Można również stworzyć płytkę lub gałązkę z mieszanki jak wyżej, z tym, że grubowłóknisty mech torfowiec nie należy ciąć, a pozostawić w całości, a perlit w dużej mierze pokruszyć, aby miał drobniejszą frakcję, która lepiej wypełni luki i da się umieścić na gałązce. Podłoże mocujemy żyłką. Warto dać go dużo, aby warstwa podłoża była odpowiednio gruba. Tak przygotowaną gałązkę/płytkę warto obsadzić niewielkimi gatunkami mchów z wilgotnych fragmentów lub kory drzew. Więcej na temat jak stworzyć takie płytki/ścianki przeczytasz TUTAJ. Podlewanie: powinien zawsze mieć dostęp do wilgoci. Dla 7 cm doniczki, ok. 1-2 cm poziom wody. Zdecydowanie należy mu zapewnić maksymalnie wysoką wilgotność powietrza, rzędu 90-100%. Gałązkę okresowo spryskujemy. Nigdy nie powinna wyschnąć, aczkolwiek jest stosunkowo odporny na krótkotrwałe, lekkie przesuszenie. Nie wymaga ruchu powietrza, przy zachowaniu odpowiednich temperatur. Temperatury: preferuje temperatury umiarkowane. Temperatura w nocy 10-15*C, w ciągu dnia 20-25*C. Lokanty nizinne, będą bardziej tolerancyjne dla wysokich temperatur, a lokanty wysokogórskie, będą słabo rosły w temperaturach powyżej 30*C, których należy zdecydowanie unikać. Praktycznie wszystkie obecnie oferowane lokanty bardzo cenią sobie nocne spadki temperatur, ok 10*C w ciągu doby, ewentualnie nieco więcej. Różnice temperatur między latem, a zimą nie muszą być zbyt duże i wystarczy kilka stopni. Jest w stanie krótkotrwale wytrzymać temperatury do 35*C, ale wówczas całkowicie zahamuje wzrost, straci większość, albo wszystkie liści i pozostanie jedynie w formie bulw. Zapewne wchodzi wówczas w wymuszony spoczynek, którego bezwzględnie nie musi przechodzić. Rozmnażanie: doskonale rozmnaża się poprzez tworzenie nowych bulw i rozet za pomocą pełzającego kłącza. Jeżeli taki korzeń wyjdzie z doniczki, należy delikatnie go z powrotem skierować do podłoża, aby mógł się nim umocować. Można go rozmnażać przez oderwanie co większych bulw (zwykle średnica ok 2 mm, długość 3-4mm), z których po dłuższym czasie wyrośnie nowa rozeta i kolejne bulwy. Proces ten jest czasochłonny, stąd też warto pozwolić roślinie na rozmnażanie się samej. Wysiew nasion obecnie nie jest mi znany. Samopylność nie jest mi obecnie znana. Stanowi doskonałe towarzystwo dla innych pływaczy epifitycznych jak choćby U. mannii, U. campbelliana i innych gatunków górskich. A teraz coś dla oka: Hodowla doniczkowa - rośliny rosną nieco większe, szybciej się rozrastają i mają większe kwiaty. Hodowla na gałązce - rośliny są mniejsze, rozrastają się stosunkowo szybko, ale wolniej jak w doniczce, kwiaty są nieznacznie mniejsze, ale efekt wizualny jest nieporównywalnie lepszy.
  17. jak napisali poprzednicy, jedynie mech torfowiec może cokolwiek tutaj zdziałać. Najlepiej, aby był żywy, ale suszony też jakoś ujdzie. Jeżeli nie przesadzisz jej szybko, to stracisz roślinę. Mam na myśli, na prawdę przesadzenie na już. Żadne tam zimne wody nie mają znaczenia, po prostu roślina dostała infekcji korzenia ze względu na podłoże i nie daję gwarancji, że ją odratujesz. Mam bardzo istotne pytanie, gdzie kupiłeś tą roślinę?
  18. ALE WIDOKI! Trzeba tylko znaleźć P. villosa, bo ten to jest unikacik. Nie pamiętam czy tam występuje.
  19. Otwieramy ankietę na "Roślinę maja 2015"Zdjęcia przedstawiające rośliny, na które możemy oddać swoje głosy znajdują się TUTAJ. Głosowanie potrwa do 05.06.2015. do godziny 23:59. (Przepraszam, byłem cały łikend i trochę w rozjazdach.) Bieżące wyniki do czasu zakończenia głosowania będą ukryte. Zgodnie z regulaminem w edycji majowej oceniamy rośliny i ich kondycję. Przypominamy, że nie można głosować na własne zdjęcie! Zdjęcia niedopuszczone do głosowania: Iglacy - 576 x 1024 - za mały wymiar ------------- Zwycięzca konkursu otrzyma zestaw roślin od firmy Carnisana. I miejsce: Pinguciula emarginata x 3 Sarracenia Juthatip Soper - młoda roślina Sarracenia flava - młoda roślina Sarracenia Lucky Leuco - młoda roślina Dionaea muscipula 'Microdent' Drosera hilaris II miejsce: Nepenthes 'Bloody Mary' - młoda roślina Dionaea muscipula 'Cup Trap' Drosera kaieteurensis III miejsce: 3 gatunki (lub trzy krzyżówki) po 3 rośliny rosiczek pigmejskich Zapraszamy do zapoznania się z aktualną ofertą firmy!
  20. Cephalotus

    Zgadywanka.

    Brocchinia reducta
  21. Cephalotus

    Zgadywanka.

    Drosera scorpioides
  22. Dzbanecznik zdecydowanie wolałby być pod przykryciem, albo choćby w częściowo otwartym akwarium. Taki podstawek nie zapewni mu dostatecznie wysokiej wilgotności powietrza, nie czarujmy się.
  23. To nie jest mutacja, bo ta jest utrwalona genetycznie, a zaburzenie rozwojowe, które jest spowodowane pod wpływem czynników środowiskowych.
  24. Żałuję, że mnie nie będzie. Nie wiem jak to wychodzi, że co roku w tym samym czasie organizowane jest spotkanie towarzystwa storczykowego w okolicy Kielc i Krakowa. Jako, że jestem współ-organizatorem, a termin jest z góry ustalony, toteż nie będę mógł się pojawić na wystawie. Ponieważ z Krakowa blisko na Słowację, toteż korzystam z okazji, aby się tam wybrać, bo tak to nie pojadę jakieś 600-700 km, żeby na Słowację zajechać. Żałuję, bo na pewno będzie co roślinnego oglądać. Może będą jakieś żenlisee, z sadzonek liściowych ode mnie. Róbcie mnóstwo zdjęć, to sobie chociaż potem pooglądam.
×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.